PRAWO I NIEPEŁNOSPRAWNI maj 2020

Trwają konsultacje publiczne dokumentu "Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2020-2030"

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 25.05.2020
Beata Dązbłaż

Czytamy:
"Do 5 czerwca 2020 r. można przesyłać uwagi do projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia dokumentu "Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2020-2030".
Wszystkie potrzebne dokumenty do wzięcia udziału w konsultacjach publicznych oraz projekt dokumentu można znaleźć na stronie Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Uwagi można przesyłać do 5 czerwca 2020 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej. Wypełniony formularz zgłaszania uwag należy przesłać na adresy: Martyna.Madry@mrpips.gov.pl oraz Anna.Iwanczyk@mrpips.gov.pl.
W tytule wiadomości należy wpisać "Konsultacje projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia dokumentu Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2020-2030".

***

Nowości w programie "Asystent osobisty"

Dziennik Gazeta Prawna/Baza Wiedzy (2020-05-26)
Michalina Topolewska, oprac.: GR

Informacja może okazać się ważna dla niektórych osób niewidomych. Czytamy:
"Z dotacji przyznanej na zatrudnienie asystenta pomagającego osobie niepełnosprawnej można pokrywać koszty dojazdu, gdy korzysta on ze swojego samochodu lub taksówki - czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.
Stało się to możliwe dzięki zmianie wprowadzonej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej do programu "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej". W jego ramach gminy i powiaty otrzymały środki na pokrycie kosztów świadczenia usług przez asystentów, których podstawowym zadaniem jest wspieranie dorosłych osób z niepełnosprawnościami w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak zakupy, załatwianie spraw urzędowych, a także podczas przemieszczania się w wybrane miejsce, np. do pracy, lekarza, na rehabilitację czy do kościoła. Jednocześnie zasady programu szczegółowo określają, jakie koszty związane z wykonywaniem usług przez asystenta mogą być dotowane. Chodzi o wydatki na wynagrodzenia asystentów, ich ubezpieczenia OC oraz na zakup biletów komunikacji publicznej (jednorazowych i miesięcznych).
Jednak z uwagi na panującą epidemię koronawirusa resort rodziny postanowił poszerzyć wspomniany katalog o koszty zakupu środków ochrony osobistej dla asystenta oraz o pokrycie wydatków na dojazd własnym lub innym środkiem transportu, np. taksówką. Co istotne, nie zmieniła się miesięczna kwota, która może być przeznaczona na podróżowanie asystenta, bo może to być nie więcej niż 200 zł. Dodatkowo w przypadku, gdy asystent będzie korzystał ze swojego samochodu lub taksówki, samorząd będzie musiał prowadzić szczegółową ewidencję obejmującą m.in. dane asystenta, datę i cel podróży. Jej wzór określa załącznik do programu. Ponadto trzeba będzie dołączyć fakturę dokumentującą przejazd".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 26 maja 2020 r.

***

Prezes PFRON: Wzmacniać poczucie bezpieczeństwa

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 25.05.2020
Ewa Pawłowska i Tomasz Przybyszewski
Źródło: Integracja 2/2020

Jest to ważna publikacja, dlatego warto zapoznać się z nią w całości. Czytamy:
"Na pewno wystarczy środków PFRON na zaplanowane tegoroczne cele. Rekordowy budżet Funduszu pozwala także na specjalne wsparcie osób z niepełnosprawnością wynikające ze skutków pandemii COVID-19. To m.in. rekompensata wynikająca z zawieszenia działań placówek i zwiększone dofinansowanie wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością - zapewnia Krzysztof Michałkiewicz, prezes Zarządu Funduszu.
Ewa Pawłowska, Tomasz Przybyszewski: PFRON dysponuje w tym roku rekordowym budżetem - po stronie wydatków to 6,3 mld zł. Jednak z powodu pandemii koronawirusa ma też wiele nowych pozycji, nieprzewidzianych wcześniej. Czy wystarczy pieniędzy na realizację zadań, które były planowane przed pandemią?
Krzysztof Michałkiewicz, Prezes Zarządu PFRON: W tym roku plan finansowy Funduszu zakłada znacząco większe niż w poprzednich latach wydatki przeznaczone zwłaszcza na wsparcie samorządów realizujących działania finansowane ze środków PFRON. Realizujemy założone działania, jednak liczymy się jednocześnie z tym, że wpływy do Funduszu będą mniejsze. Wiemy, że w okresie epidemii część pracodawców zawiesiła działalność, inni rozłożyli wpłaty na PFRON na raty. Przekażemy samorządom w ramach tzw. algorytmu ponad 1 mld 200 mln zł. Uruchomiliśmy też dwa ważne programy: "Aktywny samorząd" i "Wyrównywanie różnic między regionami".
Łącznie do samorządów z budżetu PFRON przekazujemy w tym roku ponad 1,5 mld zł, by realizowały działania w sferze rehabilitacji zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnościami. Samorządy mają możliwość decydowania w kwestii tego, na co przeznaczą te środki. Mogą to być działania aktywizujące zawodowo i społecznie, dofinansowanie szkoleń, pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej. Oczywiście środki PFRON przeznaczone są także na likwidowanie barier architektonicznych, zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne czy środki pomocnicze. Możliwości wsparcia mieszkańców z niepełnosprawnościami przez samorządy są bardzo duże, najwyższa w historii PFRON kwota przeznaczona na te cele będzie na pewno dobrze wykorzystana.
Jednym z nowych działań na czas pandemii jest wypłacanie 500 zł miesięcznie osobom z niepełnosprawnością, które na skutek zamknięcia placówek nie mogą korzystać z zajęć.
W okresie pandemii zależy nam na tym, aby wzmacniać poczucie bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych, które z powodu pandemii utraciły możliwość korzystania z różnego rodzaju placówek rehabilitacyjnych. Dwa lata temu Rada Nadzorcza PFRON przygotowała program pomocy osobom niepełnosprawnym poszkodowanym w wyniku żywiołu, który obecnie rozszerzyła na sytuacje kryzysowe wywołane chorobami zakaźnymi. W ramach tego programu uruchomiliśmy dwa dodatkowe moduły.
Jeden z nich przewiduje wspomniane wsparcie finansowe w wysokości 500 zł miesięcznie. Dotyczy to tych osób, które korzystały ze wsparcia, rehabilitacji czy aktywizacji w różnego rodzaju placówkach, a one z powodu zagrożenia epidemicznego zawiesiły działalność. Chodzi m.in. o warsztaty terapii zajęciowej i środowiskowe domy samopomocy, a także placówki prowadzone przez organizacje pozarządowe w ramach projektów finansowanych ze środków PFRON, domy pomocy społecznej czy niektóre placówki wychowawcze.
Jak duże jest zainteresowanie tym działaniem?
Widzimy, że działanie spotyka się z dobrym przyjęciem. Po ogłoszeniu naboru infolinie Funduszu obsługiwały tysiąc dodatkowych zapytań dziennie. Od 10 kwietnia br. przyjmujemy wnioski drogą elektroniczną poprzez System Obsługi Wsparcia, tzw. SOW, w którym do tej pory (rozmowa odbyła się 30 kwietnia - przyp. red.) złożono ok. 30 tys. wniosków. Ponad 16 tys. z nich przeszło całą procedurę i zostało przekazane do PCPR-ów, bo to powiaty będą wypłacać pieniądze. Ponad połowa powiatów złożyła zapotrzebowanie, przekazaliśmy im pierwsze środki, więc te pieniądze powinny wkrótce trafić do osób z niepełnosprawnościami.
Czy jest określony termin, do którego to działanie będzie realizowane?
Powiaty mogą składać zapotrzebowanie do 15 września, natomiast osoby indywidualne mogą wnioskować do 4 września. Wsparcie w tej formie może być nawet trzymiesięczne i - co ważne - można złożyć wniosek także za marzec, jeśli placówka w tym czasie była już zamknięta. Warunkiem jego uzyskania jest wykazanie, że placówka była nieczynna przez pięć kolejnych dni roboczych.
PFRON wspiera też podczas pandemii organizacje pozarządowe realizujące projekty dofinansowane ze środków Funduszu. Na czym polegają najważniejsze ułatwienia?
Z powodu pandemii część działań zaplanowanych na marzec lub kończących się w tym miesiącu nie mogła dojść do skutku. Zależy nam na tym, aby rozpoczęte i realizowane projekty odbyły się, a osoby z niepełnosprawnościami mogły w nich uczestniczyć i korzystać z ich rezultatów. Umożliwiliśmy zatem ich realizację bądź rozliczenie w terminie późniejszym. Każdy przypadek traktujemy indywidualnie i z pełną otwartością.
Szanujemy naszych partnerów z III sektora, wiemy, że są ważni dla związanych z nimi osób niepełnosprawnych, dlatego chcemy ułatwić im przejście przez obecny trudny czas. Każdy projekt jest inny, różne są ich uwarunkowania, dlatego jesteśmy bardzo otwarci i zależy nam, aby realizatorzy projektów mogli dokończyć je w przyszłości. Część finansowanych przez PFRON wydarzeń została przeniesiona, a część odwołana, nierzadko w ostatniej chwili, podczas gdy koszty przygotowań zostały poniesione. Uwzględnimy w miarę możliwości te wszystkie okoliczności, które wystąpiły nie z winy organizatora.
Są też działania, które mają wesprzeć rynek pracy. Nastąpił m.in. wzrost kwot dofinansowań do wynagrodzeń osób z niepełnosprawnością. Czy to wystarczy, by nie było zwolnień?
W tym trudnym czasie zatrudnianie nowych pracowników odbywa się w bardzo ograniczonym zakresie. Tym bardziej zależy nam na utrzymaniu istniejących miejsc pracy i w większości udaje się je zachować. Pomogło w tym zwiększenie kwot dofinansowań - z 1800 zł do 1950 zł w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności oraz z 1125 zł do 1200 zł przy stopniu umiarkowanym.
Staraliśmy się zadbać przede wszystkim o te osoby, których zatrudnienie jest najtrudniejsze. Dlatego zwróciliśmy szczególną uwagę na pracowników ze schorzeniami specjalnymi: chorobami psychicznymi, niepełnosprawnością intelektualną, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, epilepsją, a także niewidomych. W przypadku osób ze schorzeniami specjalnymi z dotychczasowych dodatkowych 600 zł dofinansowanie wzrosło do 1200 zł przy stopniu znacznym i 900 zł przy stopniu umiarkowanym. Wierzymy, że to zabezpieczy interesy tych pracowników. Wesprze też pracodawców, którzy zatrudniając osoby z niepełnosprawnościami wykazują się jednocześnie społeczną odpowiedzialnością.
Czy wzrost kwot dofinansowań do wynagrodzeń ma na celu jedynie utrzymanie istniejących stanowisk pracy, czy ma też wpłynąć na wzrost liczby pracujących osób z niepełnosprawnością?
Należy podkreślić, że nowe, zwiększone kwoty dofinansowań zostały wprowadzone na stałe, a nie tylko na czas stanu epidemii. W obecnej sytuacji mają przede wszystkim wpłynąć na utrzymanie miejsc pracy. Liczymy jednak na to, że gdy sytuacja zacznie się normalizować i nastąpi odmrożenie gospodarki, będzie to miało pozytywny wpływ na zainteresowanie zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami i tworzeniem dla nich nowych miejsc pracy.
Kryzys wywołany koronawirusem może spowodować w Polsce zwiększenie poziomu bezrobocia, a to nie sprzyja szukaniu pracowników z niepełnosprawnością. Jak PFRON jest przygotowany na takie zmiany na rynku pracy?
Bacznie obserwujemy rozwój sytuacji na rynku pracy osób niepełnosprawnych. Nieco paradoksalnie, być może pandemia będzie miała pozytywny skutek w kontekście ich zatrudniania. Obecnie wiele osób pracuje zdalnie, prawdopodobnie ten trend utrzyma się w przyszłości. Większego znaczenia nabrała telepraca, będąca często optymalną propozycją dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. To dla nich szansa, którą na pewno warto wykorzystać. Dzięki zwiększeniu kwot dofinansowań sprawiamy również, że zatrudnianie osób niepełnosprawnych jest łatwiejsze dla pracodawców, a - w konsekwencji - korzystne dla pracowników z niepełnosprawnościami.
Kryzys może też spowodować uszczuplenie budżetu PFRON w 2021 r. Czy może stać się tak, że samorządy i organizacje pozarządowe otrzymają w przyszłym roku mniej środków?
Na bieżąco monitorujemy sytuację finansową PFRON, również pod tym kątem. Dobry plan finansowy to także możliwości amortyzowania pewnych ryzyk. Staramy się wspierać pracodawców osób niepełnosprawnych. Jednocześnie dostrzegamy, że oprócz aktywizacji i rehabilitacji zawodowej osoby te potrzebują też innego rodzaju wsparcia, oferowanego przez samorządy i organizacje III sektora.
PFRON odpowiada za bardzo konkretne obszary wsparcia osób z niepełnosprawnościami i współpracy z ich partnerami w przestrzeni życia społecznego i zawodowego. Przede wszystkim wsłuchujemy się w głosy wspomnianych środowisk i rozwijamy wsparcie dla różnorodnych aktywności osób z niepełnosprawnościami.
Współpracujemy z Pełnomocnikiem Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, zwracamy uwagę na sposób komunikowania się z osobami niepełnosprawnymi, a także na innowacje, które mogą stanowić dla nich wsparcie.
Oprócz dofinansowania zatrudnienia i tworzenia miejsc pracy, PFRON działa na rzecz kompleksowego włączania osób z niepełnosprawnościami w życie społeczne. Chcemy wspierać inicjatywy i zwiększać dostępność rozwiązań, które pozwolą im żyć aktywnie i autonomicznie. Widzimy w tym wielką rolę dla samorządów i organizacji pozarządowych, które mogą liczyć na otwartość i współpracę z naszej strony.
Czyli nie powinno w przyszłym roku zabraknąć środków na wspieranie przez PFRON rehabilitacji społecznej?
Muszę tu podkreślić kwestię, która jest dla mnie szczególnie istotna. Cały czas wiele słyszymy, że ważną częścią aktywizacji osób z niepełnosprawnościami, budującą ich niezależność, jest aktywność zawodowa. Oczywiście tak, ale trzeba podkreślić, że niezwykle ważna jest także rehabilitacja społeczna. W związku z tym nie wyobrażam sobie, aby mogło zabraknąć środków na ten cel.
Pojawił się pomysł dowożenia w okresie społecznej kwarantanny najpotrzebniejszych zakupów osobom z niepełnosprawnością. Czy może Pan zdradzić więcej szczegółów?
Mówimy tutaj o dwóch pomysłach. Przede wszystkim drugi z modułów programu Rady Nadzorczej PFRON, o którym wspomniałem, daje możliwość dofinansowania różnych działań samorządów, mających pomóc osobom niepełnosprawnym podczas epidemii. To samorząd decyduje, czy i w jaki sposób chce udzielić pomocy. Znam przypadek, gdy burmistrz uruchomił szkolne kuchnie, w których gotowane są posiłki. Wolontariusze i żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej rozwożą je osobom starszym, z niepełnosprawnościami czy będącym w kwarantannie.
Samorząd może w ramach tego programu uzyskać refundację do 50 proc. kosztów realizowanego przez siebie dodatkowego wsparcia osób niepełnosprawnych w sytuacji epidemii, w kwocie do 100 tys. zł. To może być także bezpieczny transport osób z niepełnosprawnościami, zorganizowanie opieki zastępczej, dostarczanie zakupów lub działanie jak w powyższym przykładzie. Obserwujemy te inicjatywy i jeśli się sprawdzą, będziemy chcieli, aby były kontynuowane po zakończeniu stanu epidemii.
Na czym polega drugi z pomysłów?
Jesteśmy obecnie na etapie badania potrzeb dokonywania przez osoby z niepełnosprawnościami zakupów artykułów codziennego użytku przez internet. Sprawdzamy m.in., czy tam, gdzie mieszkają, mają dostęp do internetu i z jakich form zakupów korzystają.
Wspólnie z Pełnomocnikiem Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Pawłem Wdówikiem staramy się, aby realizowane przez nas wsparcie coraz lepiej odpowiadało potrzebom osób z niepełnosprawnościami. Opracowanie narzędzia do robienia zakupów online z dostawą do domu może być jednym z rozwiązań służących ułatwieniu codziennego funkcjonowania.
Bardzo dziękujemy za rozmowę.

***

Zabudowa na wymiar nie uprawnia do ulgi

Dziennik Gazeta Prawna/Baza Wiedzy (2020-05-14)
Patrycja Dudek, oprac.: GR

Czytamy:
"Nie da się odliczyć wydatków na meble do kuchni, nawet jeśli zostały kupione z myślą o dostosowaniu do potrzeb wynikających z niepełnosprawności - czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.
Podatniczka z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, we wniosku o interpretację wyjaśniła, że niedomaga z powodu kręgosłupa - korzysta z chodzika i nie może się normalnie pochylać. W związku z tym konieczny był remont kuchni polegający na zamontowaniu mebli na odpowiedniej wysokości. Chodziło zarówno o blaty, jak i szafki (podblatowe i nadblatowe).
/.../
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacja indywidualna z 7 maja 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.174.2020.1.MM) stwierdził jednak, że wydatki związane z zakupem mebli na wymiar nie dają prawa do odliczenia. - Niewątpliwie wymiana mebli wpłynie na polepszenie warunków bytowych wnioskodawczyni, jednak trudno doszukać się w tych wydatkach cech mających związek z posiadaną niepełnosprawnością - uznał fiskus.
Wskazał, że standardowe szafki nadblatowe mogą być montowane na dowolnej wysokości, zależnie od potrzeb użytkownika (m.in. jego wzrostu). Z kolei dostępne w sklepowej ofercie szafki podblatowe są ustawiane na wymiennych nóżkach, zatem regulacja wysokości tych szafek również nie powinna nastręczać większych problemów.
Ostatecznie dyrektor KIS uznał, że zakup mebli kuchennych na wymiar nie daje podstaw do uznania go za wydatek na cele rehabilitacyjne".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 14 maja 2020 r.

***

Zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (2020-05-28)
Wydział Ds. Projektu Sow, oprac.: GR

Czytamy:
"Komunikat PFRON w sprawie dołączania zleceń na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze do wniosków przy ubieganiu się o dofinansowanie ze środków PFRON.
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych informuje, że do wniosku o dofinansowanie do zakupu przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych składanego do właściwej terytorialnie samorządowej jednostki organizacyjnej szczebla powiatowego (najczęściej powiatowego centrum pomocy rodzinie) lub za pomocą systemu SOW (http://sow.pfron.org.pl/) należy dołączyć kopię/skan pełnego zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne (sekcje I-IV) uzyskaną od świadczeniodawcy, u którego dokonano zakupu (sklepu lub apteki). Z uwagi na sytuację epidemiologiczną, pacjenci korzystający z teleporad medycznych w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej są przez lekarza informowani o numerze zlecenia, który przed dokonaniem zakupu przekazują świadczeniodawcy. Po przyjęciu zlecenia do realizacji lub po zrealizowaniu zlecenia (w zależności od konkretnej sytuacji) świadczeniodawca winien dokonać wydruku wszystkich stron zlecenia w celu przekazania pacjentowi, który zadeklaruje chęć ubiegania się o dofinansowanie ze środków PFRON.
Przypadki odmowy przekazania wydruku wszystkich stron zlecenia przez świadczeniodawcę można zgłaszać do Oddziałów NFZ".
Więcej na: www.pfron.org.pl

***

Orzecznicy wracają. Na razie stopniowo i ostrożnie

Dziennik Gazeta Prawna/Baza Wiedzy (2020-05-13)
Paulina Szewioła, oprac.: GR

Informacja ważna dla osób, które posiadają terminowe orzeczenia oraz dla osób, które ubiegają się o pierwsze orzeczenie. Czytamy:
"Zakład Ubezpieczeń Społecznych stopniowo wznawia badania przeprowadzane przez lekarzy orzeczników. Nie wszyscy jednak będą dostępni od razu - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Od 16 marca badania bezpośrednie, które miały być przeprowadzone przez lekarzy orzeczników i komisje lekarskie, były z powodu epidemii odwoływane. Zdecydowały o tym względy bezpieczeństwa.
Tego rodzaju badania odbywają się w dwóch sytuacjach: przy przyznawaniu świadczenia (renty stałej i okresowej) oraz przy weryfikowaniu prawa do niego. W konsekwencji zamrożenie terminów badań mogło oznaczać kłopoty z ustalaniem prawa do wsparcia.
/.../
- Obecnie stopniowo powracamy do normalnego trybu pracy, który uwzględnia także badania bezpośrednie - wyjaśnia Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS. Jak jednak podkreśla, będą one przywracane etapami, z zachowaniem środków ostrożności dostosowanych do aktualnej sytuacji sanitarno-epidemiologicznej na terenie poszczególnych jednostek ZUS, m.in. liczby zachorowań na koronawirusa w danym regionie, powiązanej z regulacjami prawnymi i zaleceniami rządowymi. Obecnie sytuacja w poszczególnych województwach jest bardzo zróżnicowana - podczas gdy na Śląsku liczba zachorowań lawinowo wzrasta, to są regiony, gdzie nowe przypadki są pojedyncze. Zakład będzie brał to pod uwagę, uruchamiając ponowną możliwość spotkań twarzą w twarz z lekarzem".
Osoby zainteresowane znajdą więcej informacji na ten temat w Dzienniku Gazecie Prawnej z 13 maja 2020 r.

***

Zmiana prawa. Więcej osób otrzyma kartę parkingową

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 14.05.2020
Beata Dązbłaż

Czytamy:
"Od 1 kwietnia 2020 r. uprawnienie do posiadania karty parkingowej może być przyznane także osobom ze stopniem umiarkowanym, które mają choroby układu oddechowego i krążenia, czyli symbol niepełnosprawności 07-S. Oczywiście pod warunkiem, że komisja orzekająca stwierdzi także znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.
Nowy przepis został wprowadzony ustawą z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 568). Do tej pory przy stopniu umiarkowanym prawo do posiadania karty parkingowej miały tylko osoby, które w orzeczeniach miały symbole 04-O, 05-R lub 10-N. Do tych symboli w Ustawie o rehabilitacji dopisano obecnie 07-S, czyli choroby układu oddechowego i krążenia".
Osoby zainteresowane znajdą całą publikację pod adresem wymienionym na wstępie.

***

Bez tabeli przy dopłacie z WUP

Dziennik Gazeta Prawna/Baza Wiedzy (2020-05-12)
Michalina Topolewska, oprac.: GR

Czytamy:
"Tylko przy dofinansowaniu do wynagrodzeń z powiatowego urzędu pracy pracodawca powinien wykazać to wsparcie w tabeli zawartej w formularzu INF-O-PP - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Tak wynika z odpowiedzi udzielonej przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na pytanie dotyczące ubiegania się o dopłaty do pensji oraz pomoc przewidzianą w art. 15g ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 ze zm., dalej specustawa). Chodzi o subsydia płacowe ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przyznawane przez wojewódzkie urzędy pracy (WUP). Zgodnie z wcześniejszymi wyjaśnieniami PFRON z uwagi na to, że nie jest to pomoc publiczna ani pomoc de minimis, nie należy jej wykazywać w poz. 49 formularza INF-D-P (jest składany razem z wnioskiem o dopłatę), ale wpisać ją w poz. 53 jako uzyskanie środków publicznych z innych źródeł.
W sekcji E tego druku, w pkt 5 znajduje się tabela, w której firma powinna podać informacje o otrzymanej pomocy, a w pkt 8 opisać przedsięwzięcie, na którego realizację zostało przyznane wsparcie. Organizacja zapytała PFRON, czy pracodawcy są zobowiązani do wykazania tutaj dopłat z WUP.
Fundusz wyjaśnił, że ta część druku INF-O-PP jest uzupełniana w przypadku podania przez pracodawcę w poz. 49 załącznika INF-D-P kwoty pomocy publicznej lub pomocy de minimis, otrzymanej na podstawie odrębnych przepisów w odniesieniu do kosztów płacy pracownika za dany okres sprawozdawczy. Ponieważ dopłaty określone w art. 15g specustawy nie są do niej zaliczane, przedsiębiorca nie musi ich wykazywać w sekcji E formularza INF-O-PP.
Natomiast inaczej to wygląda, gdy firma korzystająca z subsydiów płacowych z PFRON wnioskowała o dofinansowania do wynagrodzeń przewidziane w art. 15zzb specustawy, które są wypłacane przez PUP dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Akurat ten instrument wsparcia stanowi pomoc publiczną, mającą przeciwdziałać poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w komunikacie Komisji Europejskiej - "Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19". To oznacza, że otrzymanie dopłat z art. 15zzb specustawy musi być wykazane w poz. 49 i 53 formularza INF-D-P, a co za tym idzie - również w sekcji E druku INF-O-PP".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 12 maja 2020 r.

***

W nowej "tarczy antykryzysowej" ułatwienia dla zatrudniających osoby z niepełnosprawnością

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 25.05.2020
PAP

Czytamy:
"Mniejszy wskaźnik zatrudnienia, dodatkowe środki dla organizacji pozarządowych i większa elastyczność w aneksowaniu umów - to najnowsze zmiany dla pracodawców zatrudniających pracowników z niepełnosprawnością, zapisane w ostatniej nowelizacji tzw. tarczy antykryzysowej.
Ministerstwo rodziny podaje, że w okresie walki z pandemią koronawirusa i zwiększoną zachorowalnością pracowników, pracodawcy, którzy utracili status prowadzących zakład pracy chronionej, mają problemy z utrzymaniem wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, a w konsekwencji muszą zwrócić do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych posiadane środki z tego Funduszu.
W znowelizowanej 16 maja "tarczy antykryzysowej" wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych dla byłych zakładów pracy chronionej został czasowo (w okresie stanu epidemii i dwa miesiące po jego zakończeniu) zmniejszony z 25 proc. na 18 proc. Dotyczy to pracodawców, którzy nadal posiadają zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych. W ten sposób pracodawcy zachowują środki z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych i mogą je wydatkować m.in. na pomoc niepełnosprawnym pracownikom.
Kolejne ułatwienie, o którym przypomina MRPiPS dotyczy m.in. działalności organizacji pozarządowych, które zatrudniają osoby niepełnosprawne i w związku z tym korzystają z dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego na podstawie przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
W świetle nowych przepisów podmioty te mogą skorzystać także z dofinansowań do kosztów wynagrodzeń pracowników w ramach "tarczy antykryzysowej" w części, w jakiej wynagrodzenie pracowników niepełnosprawnych nie jest sfinansowane ze środków publicznych np. środków z PFRON-u.
Nowe przepisy umożliwiają też organom lub podmiotom zawierającym umowy z przedsiębiorcami, których przedmiotem jest wydatkowanie środków PFRON wprowadzenie zmian do tych umów, w zakresie niezbędnym do niwelowania i ograniczenia negatywnych skutków pandemii. Aneksy do umów mają na celu ułatwienie stronom umowy wywiązanie się z postanowień umownych w czasie dynamicznie zmieniającej się sytuacji gospodarczej spowodowanej pandemią koronawirusa.

Szerszy zakres regulacji

Resort rodziny wskazuje, że dotychczasowe przepisy obejmowały swoim zakresem wyłącznie umowy zawierane ze starostami, nie uwzględniając np. umów zawieranych z PFRON. Nowela rozszerza zakres stosowania regulacji umożliwiającej modyfikację umów z uwagi na pandemię.
Ostatnia zmiana doprecyzowuje z kolei jeden z przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Wyjaśnia ona wątpliwości dotyczące wskazanego w tym przepisie terminu, który wskazywał na dopuszczalne czasowe wsparcie pracodawców w trudnej sytuacji ekonomicznej określając dwa ograniczenia czasowe wsparcia. W celu rozstrzygnięcia wątpliwości odnośnie terminu, zaproponowano ustalenie okresu od 1 marca 2020 roku do 31 grudnia 2020 r.
Zapisy w dwóch poprzednich wersjach "tarczy antykryzysowej" również wprowadziły udogodnienia dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne. Zmiany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, umożliwiły zwiększenie kwoty bazowej dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych. Oznacza to podwyższenie podstawy kwoty bazowej na osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności z 1800 zł do 1950 zł i przy stopniu umiarkowanym z 1125 zł do 1200 zł.
Ponadto, dodatek do kwoty bazowej wzrósł na osoby o szczególnych schorzeniach z 600 zł do 1200 zł w przypadku osób o znacznym stopniu niepełnosprawności i z 600 zł do 900 zł w przypadku osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
MRPiPS wyjaśnia, że zakłady aktywności zawodowej otrzymają rekompensatę wypłaconego wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Organizator takiego zakładu, w czasie postoju w działalności lub zmniejszenia przychodu, może ubiegać się o rekompensaty kosztów płacy zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych. Rekompensaty obliczane są w części proporcjonalnej do występującej w danym miesiącu liczby dni postoju w działalności lub zmniejszenia przychodu z tej działalności.
Rekompensata wypłacana jest ze środków PFRON, w terminie 14 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku o rekompensatę".

***

Będzie wzór wniosku na wydatki z funduszu rehabilitacji

Dziennik Gazeta Prawna/Baza Wiedzy (2020-05-14)
Michalina Topolewska, oprac.: GR

Czytamy:
"Biuro pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych pracuje nad wnioskiem, w którym pracodawcy będą mogli występować o zgodę PFRON na wydatkowanie pieniędzy z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych na ratowanie miejsc pracy - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Jego powstanie jest bardzo ważne z punktu widzenia firm mających status zakładu pracy chronionej, które z powodu epidemii koronawirusa chciałyby skorzystać z rozwiązania przewidzianego w art. 68gd ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 426 ze zm.). Przepis ten umożliwia pracodawcom prowadzącym ZFRON wykorzystanie do 20 proc. gromadzonych na nim pieniędzy na: utrzymanie zagrożonych likwidacją miejsc pracy osób z dysfunkcjami zdrowotnymi, na ich wynagrodzenia lub pomoc bytową, a także na inne wydatki niezbędne do zachowania ciągłości działalności oraz zatrudnienia. Co istotne, pieniądze na te cele mogą być przeznaczone, jeśli przedsiębiorca uzyska na to zgodę PFRON.
Problem w tym, że mija już półtora miesiąca od wejścia w życie art. 68gd ustawy, a pracodawcy wciąż czekają na wytyczne oraz wyjaśnienia dotyczące jego stosowania. Sam przepis budzi bowiem wiele wątpliwości, a wskazana w nim procedura ubiegania się o akceptację funduszu jest bardzo ogólnikowa.
Trudności mają też zakłady aktywności zawodowej, które na podobnych zasadach mogą wydatkować 20 proc. pieniędzy znajdujących się na zakładowym funduszu aktywności.
Kiedy więc ZPChr i ZAZ będą mogły skorzystać z gotowego wniosku? Michał Plewka, rzecznik PFRON, informuje, że jest on opracowywany przez BON".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 14 maja 2020 r.

***

Wskaźnik zatrudnienia czasowo obniżony

Dziennik Gazeta Prawna/Baza Wiedzy (2020-05-04)
Michalina Topolewska, oprac.: GR

Czytamy:
"Firmy, które nie mają już statusu zakładu pracy chronionej, zachowają prawo do prowadzenia zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, o ile wskaźnik zatrudnienia pracowników z dysfunkcjami będzie wynosił minimum 18 proc. - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Tak przewiduje art. 9 ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych związanych z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, czyli kolejnej tarczy antykryzysowej, którą w czwartek uchwalił Sejm.
/.../
Nowa ustawa wprowadza też zmianę dotyczącą pracodawców korzystających z dopłat do pensji wypłacanych PFRON. Będą oni mogli łączyć je z instrumentami wsparcia wskazanymi w art. 15zzb i 15zze ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374) - w części niepodlegającej dofinansowaniu z funduszu. Chodzi tutaj o dopłaty do pensji dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców oraz organizacji pozarządowych przyznawane przez powiatowe urzędy pracy, w przypadku spadku obrotów gospodarczych oraz przychodów z tytułu działalności statutowej".
Zainteresowani znajdą więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 4 maja 2020 r.

***

Wskaźnik może być liczony wstecznie

Dziennik Gazeta Prawna/Baza Wiedzy (2020-05-11)
Michalina Topolewska, oprac.: GR

"Pracodawca może wliczyć do wskaźnika pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności od 1 marca, jeśli z dostarczonego w kwietniu nowego orzeczenia wynika, że od tego dnia został uznany za osobę z takim poziomem dysfunkcji zdrowotnej - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Tak wskazał PFRON w odpowiedzi na pytanie skierowane przez Ogólnopolską Bazę Pracodawców Osób Niepełnosprawnych. Organizacja poprosiła o wyjaśnienie wątpliwości, jakie pojawiają się w związku ze stosowaniem art. 15h ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 ze zm. dalej: specustawa). Przewiduje on wydłużenie z mocy prawa ważności orzeczeń do upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego dokumentu".
/.../
PFRON wyjaśnia, że w opisanej sytuacji ma zastosowanie właśnie art. 2a ust. 2 ustawy o rehabilitacji, co oznacza możliwość zaliczenia pracownika do wskaźnika - jako osobę z umiarkowanym poziomem dysfunkcji - od l marca.
Cała publikacja w Dzienniku Gazecie Prawnej z 11 maja 2020 r.

***

Zmiana kwot dofinansowania od kwietnia 2020 r.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (2020-05-06), autor: Departament Ds. Rynku Pracy, oprac.: GR

Czytamy:
"Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych informuje, że do SODiR wprowadzono zmianę kwot dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za okresy sprawozdawcze począwszy od kwietnia 2020 r.
Ponadto na witrynie PFRON udostępniono możliwość pobrania nowej wersji SODIR OFF-LINE (GK 11.00), a także aktualny format plików wymagany w przypadku importowania danych z plików przygotowanych przez systemy zewnętrzne.
Wnioski Wn-D z załącznikami przygotowane za kwiecień 2020 r. w SODiR ON-LINE przed 29.04.2020 r. lub w SODiR OFF-LINE przed zainstalowaniem wersji 11.00 powinny być edytowane i ponownie zapisane, co umożliwi konwersję do właściwej wersji załącznika INF-D-P i automatyczne wyliczenie właściwych kwot.
Przypominamy, iż od 1 kwietnia 2020 r. miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego wynosi:
* 1950 zł - na osoby ze znacznym stopnieniem niepełnosprawności,
* 1200 zł - na osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
* 450 zł - na osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności.
Kwoty, o których mowa powyżej, w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, którym orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych, zwiększa się o:
* 1200 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 3150 zł),
* 900 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 2100 zł),
* 600 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 1050 zł).
Fundusz wypłaca miesięczne dofinansowanie w wysokości proporcjonalnej do wymiaru etatu pracownika. Kwoty dofinansowania podane powyżej są kwotami maksymalnego dofinansowania, jakie pracodawca może otrzymać na pracownika zatrudnionego na pełen etat. W przypadku, gdy pracownik zatrudniony jest na część etatu, kwoty te należy przeliczyć proporcjonalnie do części etatu, jaką pracownik przepracował w danym miesiącu.
Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć:
* 75 proc. poniesionych kosztów płacy - w przypadku pracodawcy, który prowadzi działalność gospodarczą,
* 90 proc. poniesionych kosztów płacy - w przypadku pracodawcy, który nie prowadzi działalności gospodarczej.
Ponadto na ostateczną kwotę dofinansowania ma wpływ także pomoc otrzymana z innych źródeł.
Ostateczne wyliczenie kwoty miesięcznego dofinansowania (formularz INF-D-P - poz. 55) odbywa się zgodnie z przypisem numer 17 do formularza INF-D-P. Należy wybrać najniższą kwotę spośród:
* maksymalnej kwoty dofinansowania przypisanej do danego stopnia niepełnosprawności, obliczonej proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy (formularz INF-D-P - poz. 51),
* kwoty kosztów płacy ustalonych w danym okresie sprawozdawczym pomniejszonej o wartość pomocy otrzymanej do tych samych kosztów z innych źródeł (formularz INF-D-P - poz. 52 pomniejszona o kwotę z poz. 53),
* kwoty limitu kosztów płacy, która stanowi 75 proc. lub 90 proc. kosztów płacy w zależności od typu pracodawcy (formularz INF-D-P - poz. 54)".
Więcej na: www.pfron.org.pl

***

Czy stracą pracę z powodu koronawirusa? Badanie sytuacji pracowników z niepełnosprawnością

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 27.05.2020
inf.pras.

Czytamy:
"60 proc. pracodawców zmienia politykę kadrową wobec pracowników z niepełnosprawnością przez koronawirusa. Co będzie z pracownikami z niepełnosprawnością? Zobacz najnowszy raport z badania rynku pracy osób z niepełnosprawnościami w czasie pandemii.
Już w pierwszym miesiącu pandemii rynek pracy zareagował na zaistniałą sytuację. Ponad połowa badanych pracodawców (60 proc.) zmieniła politykę personalną, a 29 proc. osób z niepełnosprawnościami doświadczyło zmian w warunkach zatrudnienia, w tym obniżenia czasu pracy i wynagrodzeń. Skutki pandemii koronawirusa dotknęły aż 89 proc.badanych pracodawców. Prawie połowa badanych pracodawców planuje kontynuować zatrudnienie pracowników, ale 35 proc. respondentów już dokonało zwolnienia lub je planuje.
Wnioski z badania
Dynamicznie zmieniająca się sytuacja gospodarcza oraz niepokojące sygnały dochodzące zarówno od osób z niepełnosprawnościami, jak i pracodawców generują pytanie o skutki kryzysu na rynku pracy oraz losy zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. W odpowiedzi na sygnały docierające z rynku, Fundacja Aktywizacja przeprowadziła ogólnopolskie badania wśród obydwu grup interesariuszy rynku pracy - 215 pracodawców oraz 383 pracowników z niepełnosprawnościami.
Przeprowadzone badania wyraźnie pokazały negatywny wpływ sytuacji w kraju wywołanej pandemią koronawirusa na rynek pracy osób z niepełnosprawnościami. Co trzecia badana osoba doświadczyła zmiany warunków pracy, a co piąta z grupy, która nie utrzymała zatrudnienia, straciła je właśnie w wyniku koronawirusa. Z drugiej strony skutki pandemii koronawirusa dotknęły w zasadzie wszystkich badanych pracodawców (89 proc.). Pracodawcy już podjęli działania niwelujące skutki pandemii, w tym z obszaru HR: 40 proc. z nich planuje utrzymać pracowników, ale kolejne 35 proc. zwolniło pracowników, planuje zwolnienia lub obniżki wynagrodzeń.
Czy tarcza antykryzysowa ochroni pracowników z niepełnosprawnościami?
Do najważniejszych rozwiązań z perspektywy pracodawców zatrudniających lub planujących zatrudnić pracowników z niepełnosprawnościami należy zaliczyć wzrost kwot dofinansowań do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami oraz rekompensatę wynagrodzenia wypłaconego osobom z niepełnosprawnościami (dot. Zakładów Aktywności Zawodowej). Badanie przeprowadzone przez Fundację Aktywizacja pokazało, że dla pracodawców z sektora prywatnego i pozarządowego, istotnym kryterium polityki kadrowej są koszty pracy. Niższe koszty zatrudniania pracowników z niepełnosprawnościami mogą stać się bardziej niż do tej pory istotnym czynnikiem zainteresowania zatrudnianiem tej grupy. W badaniu pracowników z niepełnosprawnością zatrudnienie utrzymało 100 proc. badanych z chronionego rynku pracy, który jest rynkiem silnie dotowanym.
- Badanie osób z niepełnosprawnością pokazuje, że rynek zareagował szybko i pracodawcy dokonali błyskawicznych zmian w zakresie rodzaju, miejsca czy czasu świadczonej pracy. Warto podkreślić, że sami badani obawiają się dalszych zmian, a część z nich z obawy przed zachorowaniem sama zrezygnowała z zatrudnienia - mówi mgr Agata Gawska, Senior espertka ds. rynku pracy, współautorka badania.
Zobacz badania
Główne obszary, na które wpływa pandemia są związane z ograniczeniami wprowadzonymi przez władzę, co według deklaracji badanych powoduje znaczne utrudnienia w organizacji pracy. Z badanej grupy niemal 50 proc. pracodawców widzi duże ryzyka związane z kontynuowaniem działalności firm, co nie dotyczy sektora publicznego. Polityka kadrowa pracodawców z pewnością ulegnie zmianie w najbliższym czasie, już teraz 12 proc. z nich twierdzi, że planuje otworzyć się na zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami.
Z raportami z przeprowadzonego badania można zapoznać się na stronie internetowej Fundacji Aktywizacja:
· Badanie osób z niepełnosprawnościami "Praca a koronawirus. Czy osoby z niepełnosprawnościami stracą pracę?"
· Badanie pracodawców "Praca a koronawirus. Co z zatrudnieniem osób z niepełnosprawnościami?"

***

Wniosek o zgodę na wydatkowanie środków ZFRON i ZFA w ramach tarczy antykryzysowej

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (2020-05-28)
Renata Kruk, oprac.: GR

Czytamy:
"W ramach "tarczy antykryzysowej dysponenci Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Zakładowego Funduszu Aktywności mogą wydatkować środki tych funduszy na cele związane z ratowaniem miejsc pracy osób niepełnosprawnych, zapewnieniem ciągłości zatrudnienia i rehabilitacji oraz działalności dysponenta, a także na wynagrodzenia i pomoc bytową dla osób niepełnosprawnych - po uzyskaniu zgody PFRON.
Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w ramach zadań koordynujących wynikających z art. 34 ustawy o rehabilitacji przygotowało wniosek Wn-C-ZF. Dotyczy on zgody na wydatkowanie środków ZFRON lub ZFA na podstawie art. 68gd ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 426, z późn. zm.).
Na stronie www został opublikowany wniosek Wn-C-ZF oraz materiał dotyczący zgody na wydatkowanie ZFRON i ZFA w ramach tarczy antykryzysowej.
Przygotowany wniosek zawiera wszystkie niezbędne dane do obliczenia kwoty wydatków, w tym stanowiących pomoc, do oceny źródła jej finansowania, zasadności wydatków oraz wydania przez PFRON zgody (bez dodatkowego postępowania dowodowego). Zakres wniosku i zastosowanie się do jego zatwierdzonej treści wyłącza ryzyko podważania wydatków w trakcie postępowania kontrolnego".
Więcej na: www.pfron.org.pl