PRAWO I NIEPEŁNOSPRAWNI kwiecień 2025
Akcja "Wybory dostępne dla wszystkich"
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 04.04.2025
Autor: inf.pras.
Czytamy fragmenty publikacji:
"Rusza akcja "Wybory dostępne dla wszystkich". 4 kwietnia, w ostatnim dniu zgłaszania kandydatów i kandydatek w wyborach prezydenckich, startuje obywatelski monitoring dostępności kampanii wyborczej dla osób z niepełnosprawnościami.
W Polsce żyje około pięciu milionów wyborców i wyborczyń z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Ich podstawowe prawa obywatelskie wciąż nie są w pełni przestrzegane. Brakuje łatwych do wyszukania i zrozumiałych informacji o programach wyborczych, brakuje dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami stron internetowych i spotkań z kandydatami i kandydatkami, a także w pełni dostępnych lokali wyborczych".
Następny cytat:
"10 kwietnia na stronie DostepneWybory.pl, prowadzonej przez organizacje społeczne, oraz w zakładce dostepne-wybory na portalu Rzecznika Praw Obywatelskich zostaną zamieszczone materiały zarówno dla wyborców i wyborczyń, potrzebne do obywatelskiego monitoringu wyborów, jak i te dla Komitetów wyborczych, umożliwiające zapewnienie dostępności.
Znajdą się tam: ankieta oceny dostępności spotkań z kandydatkami i kandydatkami oraz ankieta dostępności lokali wyborczych. Będą tam również minimalne wytyczne dla spotkań wyborczych opracowane przez Radę Osób z Niepełnosprawnościami przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, przydatne poradniki, instrukcje, raporty. Na podstawie obywatelskich ankiet na stronie DostepneWybory.pl będą na bieżąco publikowane oceny zaangażowania poszczególnych kandydatów i kandydatek".
Jeszcze jeden cytat:
"Aby włączyć się w obywatelski monitoring spotkań wyborczych, wystarczy wziąć udział w spotkaniu wyborczym wybranego kandydata lub kandydatki w dowolnej miejscowości i wypełnić krótką ankietę oceny dostępności spotkania. Dodatkową pomocą może być poradnik.
Równie prosty jest monitoring dostępności lokali wyborczych dla osób z niepełnosprawnościami. - Może się w niego włączyć każda osoba, która chce pokazać, jak ważna dla prawdziwej demokracji jest pełna dostępność, co aktywistki i aktywiści Akcji Demokracji udowodnili w poprzednich wyborach - zachęca Katarzyna Jaślar z Akcji Demokracji.
Ankiety można wypełnić online, nawet na komórce:
https://bip.brpo.gov.pl/wspolne_dzialania/content/spotkania-wyborcze-dostosowane-do-potrzeb-osob-z-niepelnosprawnosciami
Można je też wydrukować, wypełnić ręcznie i zdjęcie lub skan wysłać mailem na adres cps@brpo.gov.pl. Ankieta do wydruku:
https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/2025-04/Spotkania-wyborcze-dostosowane-do-potrzeb-osob-z-niepelnosprawnosciami-arkusz-oceny-do-wydruku.pdf
Wypełnione ankiety trafią do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich i znajdą się w raporcie RPO".
Cała publikacja pod adresem wskazanym na wstępie.
***
Samorząd nie zawsze zwróci koszty dojazdu
Rzeczpospolita z dnia 31.03.2025 roku
Aleksandra Tarka
Czytamy fragmenty publikacji:
"Gmina nie ma obowiązku finansowania dowozu do przedszkola trzy- lub czteroletnich niepełnosprawnych dzieci, posiadających także orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Białymstoku oddalił skargę matki, która spierała się z gminą o pieniądze na dowóz niepełnosprawnej córki do przedszkola".
Następny fragment:
"Białostocki WSA przyznał jednak rację samorządowi. Zauważył, że wolą ustawodawcy było zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w celu umożliwienia wypełnienia obowiązku szkolnego i nauki w ramach wychowania przedszkolnego wszystkim uczniom, w tym także niepełnosprawnym. Ten obowiązek spoczywa na gminie i stanowi realizację konstytucyjnego prawa do nauki.
Niemniej w ocenie WSA rację ma wójt, że zapewnienie przez gminę bezpłatnego transportu do przedszkola czy zamiennie zwrotu kosztów dowozu dziecka i opiekuna w przypadku małoletniej córki skarżącej nie jest obligatoryjne. Na dzień złożenia wniosku dziewczynka miała bowiem trzy lata.
Sąd nie kwestionował, że gmina może zorganizować dzieciom bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub innej formy wychowania przedszkolnego również w przypadkach, w których nie ma takiego obowiązku. Jednak w spornym przypadku samorząd wskazał, że nie ma możliwości sfinansowania bezpłatnego transportu dla trzyletniego dziecka uczęszczającego do placówki znacznie oddalonej od miejsca zamieszkania.
WSA odniósł się też do art. 39 prawa oświatowego, który podobnie jak art. 32 wskazuje na strukturę obowiązków bezpłatnego dowozu lub zwrotu jego kosztów w przypadku uczniów szkół podstawowych.
W ocenie sądu art. 39 prawa oświatowego w zakresie wszystkich jego regulacji dotyczy wyłącznie uczniów realizujących obowiązek szkolny, a nie wychowanków przedszkola. Wyrok nie jest prawomocny.
Sygnatura akt: II SA/Bk 782/24".
Cała publikacja w Rzeczpospolitej z dnia 31.03.2025 r.
***
"Asystencja osobista coraz bliżej! Rząd opublikował poprawiony projekt ustawy
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 01.04.2025
Autor: oprac. MR
Czytamy:
"W styczniu zakończyły się konsultacje publiczne rządowego projektu ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. W ich toku do projektu zgłoszono ponad 1000 uwag. Po ich uwzględnieniu ustawa została poddana ulepszeniu i ponownie opublikowana na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
- Oznacza to, że już lada moment prace wkroczą do Sejmu a wtedy rozpoczniemy intensywne konsultacje w komisji i podkomisji ds. osób z niepełnosprawnościami i włączenia społecznego której mam zaszczyt przewodniczyć - tak pojawienie się nowej wersji projektu skomentowała posłanka Maja Nowak (Polska 2050), przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. osób z niepełnosprawnościami.
Polityczka podziękowała w swoim wpisie na Facebooku Pełnomocnikowi Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukaszowi Krasoniowi za konsekwentne prace nad ustawą mimo wielu przeszkód oraz Marszałkowi Sejmu Szymonowi Hołowni.
Uwagi PFON
Nowy kształt ustawy został poddany analizie przez Polskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami (PFON).
- Bardzo nas cieszy, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pomimo uwag Ministerstwa Finansów, twardo stoi na stanowisku, że powinna być możliwość łączenia świadczenia wspierającego z usługą asystencji osobistej. Zgadzamy się co do tego, że nie może tu być zasady albo-albo. Obie formy (finansowa i usługowa) uzupełniają się i mogą tworzyć komplementarny system wsparcia dla osób o największych potrzebach - czytamy na profilu PFON na Facebooku.
Przedstawiciele tej organizacji doceniają też bardziej precyzyjne regulacje dotyczące stawek godzinowych - uzależnionych od rodzaju wykonywanych przez asystenta czynności i rozwinięcie regulacji kontraktu trójstronnego i dwustronnego, pomiędzy osobą z niepełnosprawnością i jej asystentem lub pomiędzy asystentem, osobą i instytucją odpowiedzialną za realizację usług asystencki.
Umowy dwójstronne i trójstronne
Ten mechanizm tłumaczył na łamach naszego portalu Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.
- To osoba z niepełnosprawnością będzie decydować, kto będzie jej asystentem, wybierając go spośród osób zaproponowanych przez powiat lub działającą na danym terenie organizację pozarządową, będzie mogła też wskazać go bezpośrednio. Kluczową różnicą jest właśnie samozarządzanie
- naprawdę ważne jest dla mnie to, że osoba z niepełnosprawnością będzie mogła sama wybrać sobie asystenta, podpisać umowę trójstronną z nim i podmiotem realizującym asystencję na danym terenie i sama zarządzać tym, jak realizowana będzie ta usługa - wskazywał w wywiadzie udzielonym w listopdzie zeszłego roku wiceminister Krasoń.
Są i mankamenty
Jako mankament Forum wskazuje m.in. brak zwiększenia maksymalnej liczby godzin dla osób wymagających najbardziej intensywnego wsparcia w codziennym funkcjonowaniu i rezygnacja z obowiązkowego udziału w składzie ustalającym uprawnienie do asystencji osobistej kogoś z niepełnosprawnością zbliżoną do niepełnosprawności osoby, która chce korzystać z usługi asystencji osobistej.
Projekt ustawy po zmianach wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji można znaleźć na stronie Rządowego Centrum Legislacji".
***
Ostrożnie z finansowaniem witamin z zakładowego funduszu rehabilitacji
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 23 kwietnia 2025r.
Czytamy:
"Jeśli dana witamina będzie znajdować się w Rejestrze Produktów Leczniczych, to na jej zakup niepełnosprawny pracownik może otrzymać pomoc ze środków ZFRON - czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.
Tak wynika z odpowiedzi PFRON. Pytanie dotyczyło pracodawcy mającego status zakładu pracy chronionej, który zatrudnia w większości osoby, które skończyły 60 lat. Zgodnie z zaleceniami lekarzy muszą one przyjmować witaminy, a firma ma wątpliwości, czy w ramach pomocy indywidualnej przyznawanej niepełnosprawnym pracownikom z ZFRON może być ona udzielona na pokrycie kosztów ich zakupu.
PFRON wyjaśnia, że sposób wykorzystania środków zgromadzonych na ZFRON jest uregulowany rozporządzeniem ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie ZFRON (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1145 ze zm.). Zgodnie z jego par. 2 ust. 1 pkt 11 lit. b pieniądze mogą być spożytkowane na zakup leków i innych niezbędnych środków medycznych. Definicję leku zawierają zaś przepisy ustawy z 6 września 2001 r. - prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 686 ze zm.), które stanowią, że jest nim produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i w określonym opakowaniu. We wspomnianej ustawie znajduje się też definicja produktu leczniczego, którym jest substancja lub mieszanina substancji, mająca m.in. właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi (a także zwierząt). Natomiast suplementem diety w myśl przepisów ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1148) jest środek spożywczy, będący skoncentrowanym źródłem witamin, składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub fizjologiczny.
Dlatego, jak podkreśla PFRON, zdecydowana większość witamin nie jest lekami. Nie mają one bowiem takiego samego działania na organizm jak leki, które są specjalnie opracowane w celu leczenia konkretnych chorób. Witaminy są raczej składnikami diety, które pomagają utrzymać organizm w dobrej kondycji. Jeśli więc na opakowaniu czy ulotce dotyczącej danej witaminy widnieje informacja, że to suplement diety, to jej zakup nie może być sfinansowany z pieniędzy pochodzących z ZFRON.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 22 kwietnia 2025 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR
***
Nowelizacja ustawy o rehabilitacji - zmiany dla Zakładów Aktywności Zawodowej
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 04.04.2025
Autor: inf.pras.
Czytamy:
"3 kwietnia, w Sejmie odbyła się konferencja prasowa, na której zaprezentowane zostały kluczowe zmiany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Celem nowelizacji jest uproszczenie przepisów, usunięcie biurokratycznych barier oraz wsparcie Zakładów Aktywności Zawodowej (ZAZ), które zatrudniają osoby z niepełnosprawnościami, w tym osoby z niepełnosprawnością intelektualną oraz w poważnych kryzysach psychicznych.
Nowe przepisy stanowią odpowiedź na wieloletnie potrzeby ZAZ, które borykały się z nieadekwatnymi regulacjami dotyczącymi wymogu zatrudniania pielęgniarek oraz z procedurami, które nie odpowiadały realnym potrzebom tych instytucji. Proponowane zmiany mają na celu nie tylko poprawę warunków pracy, ale również stabilność zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami, które do tej pory miały utrudniony dostęp do rynku pracy.
Najważniejsze zmiany
Więcej szans na zatrudnienie: Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności otrzymają większe możliwości zatrudnienia w ZAZ, co przyczyni się do wzrostu liczby dostępnych miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami.
- Ochrona zatrudnienia: Zmiany przewidują, że osoby, które w wyniku zmiany stopnia niepełnosprawności byłyby zmuszone do utraty pracy, będą miały zapewnioną stabilność zawodową.
- Usunięcie niepotrzebnych obciążeń: Nowelizacja zmniejsza biurokrację, eliminując wymóg zatrudniania pielęgniarek w ZAZ, co stanowiło znaczące obciążenie finansowe dla wielu zakładów.
Eliminacja biurokratycznych absurdów
Posłanka Barbara Okuła: "Zmiany, które dzisiaj proponujemy nie wynikają z tego, że usiadło do pracy kilku posłów i chciało zaproponować jakąś zmianę. Te zmiany wynikają z potrzeb, które od wielu lat zgłaszają zarówno prowadzący zakłady aktywności zawodowej, osoby z niepełnosprawnościami i środowisko".
Posłanka Maja Nowak: "Nowelizacja ta jest konieczna, aby zakłady aktywności zawodowej mogły nadal funkcjonować i zapewnić płynne zatrudnienie osobom z niepełnosprawnościami. Zmiany te odpowiadają przede wszystkim na wyzwania współczesnego rynku pracy. Mają na celu uproszczenie przepisów, zmniejszenie biurokracji oraz stworzenie nowych, stabilnych miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami".
Rafał Średziński, przedstawiciel Związku Pracodawców Zakładów Aktywności Zawodowej (ZP ZAZ) i Stowarzyszenia My dla Innych, zaznaczył: "Zmiany zawarte w nowelizacji są odpowiedzią na wieloletnie prośby naszych członków, którzy przez lata apelowali o uproszczenie przepisów i dostosowanie ich do realiów rynku pracy. Zmiany, które dziś prezentujemy, to wynik szerokiej konsultacji z całym środowiskiem ZAZ".
Agnieszka Lewonowska-Banach, Dyrektor Zakładu Aktywności Zawodowej U Pana Cogito w Krakowie: "Osoby z niepełnosprawnością bardzo chcą pracować, bardzo chcą czuć się potrzebne. Zakłady aktywności zawodowej są bardzo ważnym elementem całego systemu polityki społecznej. Zmiany są kluczowe dla przyszłości ZAZ. Dzięki ich wdrożeniu, zakłady te będą mogły skuteczniej wspierać osoby z niepełnosprawnościami w ich drodze zawodowej. Zdecydowanie poprawiają one warunki ich funkcjonowania oraz otwierają nowe perspektywy dla osób zatrudnionych w ZAZ".
Nowelizacja ustawy - i co dalej?
Projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej będzie teraz kierowany do dalszego procedowania w parlamencie. Po przyjęciu zmian, które mają wejść w życie w najbliższych miesiącach, ZAZ będą mogły funkcjonować w bardziej sprzyjających warunkach, a osoby z niepełnosprawnościami będą miały większe szanse na stabilne zatrudnienie.