Rzeczpospolita Z dnia 08.07.2025 roku
Aleksandra Tarka
Czytamy fragmenty publikacji:
"Nie można zmusić rodzica, żeby sam woził niepełnosprawne dziecko do placówki i otrzymywał zwrot kosztów.
Tak wynika z jednego z najnowszych wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), który ma istotne znaczenie nie tylko dla rodziców, ale i samorządowców.
Potwierdza, że gmina może wywiązać się z obowiązku zapewnienia darmowego dowozu dzieci niepełnosprawnych do szkoły w dwojaki sposób - zorganizować go własnym sumptem lub zwracać koszty rodzicom. Ale to rodzic decyduje, jaki wariant wybrać i gmina nie może się nim wyręczać, nawet gdy brakuje jej miejsc w szkolnym busie".
Następny fragment:
"Ma to charakter zobowiązania przemiennego. I owszem realizacja przez gminę jednej z alternatywnych powinności skutkuje jej wypełnieniem, ale wybór sposobu jej realizacji jest pozostawiony rodzicom dziecka i to oni decydują, jaki wariant dowozu wybrać. Zdaniem sądu to rodzice czy opiekunowie dzieci decydują o tym, czy chcą lub mogą zapewnić im samodzielny dowóz do szkoły za zwrotem kosztów.
WSA podkreślił, że obowiązek zapewnienia przez gminę przewozu niepełnosprawnego dziecka do szkoły jest realizacją konstytucyjnego prawa do nauki. I oświadczenie rodziców niepełnosprawnego dziecka w kwestii dowozu wiąże organ gminy. Konkretnie chodzi o to, że jeżeli sami wyrażają zamiar dowożenia dziecka do ośrodka, to samorząd nie może uchylić się od zawarcia umowy. Jeśli jednak rodzice nie zgłaszają takiego zamiaru, to obowiązkiem gminy jest we własnym zakresie zorganizowanie dowozu niepełnosprawnego dziecka oraz zapewnienie mu opieki.
Jak tłumaczył sąd, gmina nie może przenieść dowolnie swego obowiązku na rodziców czy opiekunów dziecka niepełnosprawnego bez ich zgody, nawet za zwrotem kosztów. Tylko podpisanie umowy o zwrot kosztów zwalnia gminę z obowiązku zapewnienia dojazdu dziecka niepełnosprawnego do konkretnego ośrodka wybranego przez rodzica".
Kolejny fragment:
"Do podobnych wniosków doszedł też NSA. Również nie miał cienia wątpliwości, że wybór tego, jak zostanie zrealizowany obowiązek samorządu w zakresie zapewnienia bezpłatnego transportu do placówki dla dzieci niepełnosprawnych nie należy do samorządu.
W konsekwencji, jeśli rodzic czy opiekun zgłasza się o zapewnienie dowozu środkami samorządu, to wniosek ten jest wiążący. I nie ma znaczenia, że samorządowi brakuje miejsc w transporcie, który jest już zapewniany dzieciom.
NSA podkreślił, że w spornej sprawie burmistrz w zasadzie pozbawił skarżącą wyboru. Tymczasem, jak tłumaczył sędzia sprawozdawca Kazimierz Bandarzewski, gmina ma obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu. I nie jest tak, że może on przejść na rodzica za zwrotem kosztów. Wyrok jest prawomocny.
Sygnatura akt: III OSK 1244/22".
Cała publikacja pod adresem wskazanym na wstępie.
***
Rzeczpospolita Z dnia 21.08.2025 roku
Aleksandra Tarka
Ważna i aktualna informacja - czytamy jej fragmenty:
"Rodzic może sam wybrać szkołę dla niepełnosprawnego dziecka, nawet dalszą. I ma prawo do zwrotu kosztów dowozu od samorządu, ale w limicie do najbliższej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gdańsku uwzględnił skargę matki, która spierała się z samorządowcami o koszty dowozu niepełnosprawnej córki do szkoły".
Następny fragment:
"Gdański WSA wyważył racje obu stron. Zgodził się, że wybór przez rodziców szkoły, która ich zdaniem najlepiej zaspokaja potrzeby edukacyjne i rehabilitacyjne ich niepełnosprawnego dziecka nie pozbawia ich uprawnienia do otrzymania zwrotu kosztów przewozu także, gdy wybrana placówka nie jest "najbliższą" w rozumieniu przepisów. Niemniej w ocenie sądu obowiązek zwrotu przez gminę kosztów dojazdu ograniczony jest zawsze wysokością tych do "najbliższej" szkoły. To znaczy tej ustalonej w oparciu o odległość od miejsca zamieszkania dziecka i kryterium realizacji warunków określonych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.
Jak zauważył WSA w przepisach brak regulacji, która w przypadku wyboru przez rodziców formy zwrotu kosztów dowozu dziecka niepełnosprawnego jako realizacji "obowiązku zapewnienia bezpłatnego dowozu" ograniczałaby im wolność wyboru najlepszej dla ich dziecka szkoły poprzez wymóg uczęszczania do "najbliższej".
Oczywista jest jednak konieczność ograniczenia finansowego obciążenia gminy tym właśnie kryterium.
Sąd podkreślił, że istotą i sensem pomocy świadczonej przez gminę na rzecz rodziców dzieci niepełnosprawnych jest faktyczne lub finansowe wsparcie ich w rozwiązaniu trudnego problemu dowozu dziecka do szkoły. Celem tego rozwiązania nie jest więc skłonienie ich do tego, żeby dzieci te uczęszczały do szkoły położonej na terenie gminy. Wyrok nieprawomocny. Sygnatura akt: III SA/Gd 171/25"
Cała publikacja w Rzeczpospolitej
***
Czytamy całą publikację. Jest to część druga. Pierwszą opublikowaliśmy w naszym przeglądzie prawa z czerwca br.
"Atlas świadczeń polskich. Część II
Polski system świadczeń jest bardzo złożony i choć ich kwoty nie należą do szczególnie wysokich, to różnorodność dodatków, świadczeń i zasiłków, które przysługują różnym grupom osób z niepełnosprawnością, może prowadzić do licznych pomyłek. Dlatego też przygotowaliśmy drugą część naszego Atlasu Świadczeń Polskich. Tym razem zajęliśmy się mniej powszechnymi i, co za tym idzie, mniej znanymi świadczeniami.
Poniższy atlas zawiera najbardziej ogólne i ogólnikowe informacje na temat wybranych świadczeń - z doświadczenia choćby pracowników Centrów Integracja i współpracujących z nimi prawników, wiadomo, że w wypadku każdego przepisu i prawa jest wiele wyjątków, czasem zaskakujących nawet dla ich autorów. Poniższy atlas jest raczej zbiorem podstawowych informacji niż poradnikiem i służy raczej porządkowaniu wiedzy i unikaniu pomyłek. Dlatego bardziej szczegółowych informacji warto szukać w innych poradnikach dostępnych na naszym portalu i na stronach ZUS i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, albo w Centrach Integracji.
Atlas i jego poszczególne części będą też na bieżąco modyfikowany i uzupełniany. Mamy nadzieję, że nasza praca okaże się przydatna, a jej efekty będą służyć jako źródło rzetelnej wiedzy.
Zachęcamy też do lektury pierwszej części Atlasu, w której omówiliśmy m.in. świadczenie wspierające, dodatek dopełniający i rentę socjalną.
Dodatek do renty rodzinnej z tytułu zupełnego sieroctwa
Wysokość: 654,48 zł.
Komu przysługuje: osobie, która pobiera rentę rodzinną po zmarłym rodzicu i nie żyją obydwoje rodzice lub ktoś pobiera rentę rodzinną po zmarłej matce, a ojciec wnioskodawcy jest nieznany.
Waloryzacja: następuje co roku w dniu 1 marca.
Wpływ na kryteria dochodowe obowiązujące w pomocy społecznej: Tak.
Możliwość łączenia z innymi świadczeniami: Można łączyć np. z dodatkiem pielęgnacyjnym lub zasiłkiem pielęgnacyjnym, czy ze świadczeniem wspierającym.
Świadczenie, a praca: Dochód z pracy nie wpływa bezpośrednio na prawo do dodatku z tytułu zupełnego sieroctwa, o ile osobie jest wypłacana renta rodzinna.
Renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy
Komu przysługuje: Zasadą jest posiadanie odpowiedniego okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, a także posiadanie orzeczenia o trwałej lub okresowej niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, która powstała w odpowiednim wskazanym przez prawo okresie.
Zgodnie jednak z art. 21 ust. 4. ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, uważa się za spełniony, jeżeli ubezpieczony posiada jakikolwiek okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego, który obejmuje dzień wypadku lub dzień zachorowania na rolniczą chorobę zawodową.
Wysokość: zależy m.in. od okresu ubezpieczenia.
Waloryzacja: co roku
Wpływ na kryteria dochodowe obowiązujące w pomocy społecznej: Tak.
Możliwość łączenia z innymi świadczeniami: Można z częścią świadczeń, np. z zasiłkiem pielęgnacyjnym albo dodatkiem pielęgnacyjnym, świadczeniem wspierającym.
Świadczenie, a praca:
- przekroczenie kwoty równej 70 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powoduje zmniejszenie wysokości renty,
- przekroczenie kwoty równej 130 procent przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego powoduje zawieszenie prawa do renty.
Uwaga: zgodnie z art. 34. ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników:
1. Prawo do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega zawieszeniu, lub zmniejszeniu na zasadach określonych w przepisach emerytalnych. W takim przypadku nie zawiesza lub nie zmniejsza się wypłaty części składkowej emerytury rolniczej, lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy albo nadwyżki emerytury, lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin ponad 95 proc. emerytury podstawowej.
2. Przy zawieszeniu lub zmniejszeniu prawa do emerytury, lub renty rolniczej z ubezpieczenia, zgodnie z ust. 1, nie bierze się pod uwagę dochodów z działalności rolniczej.
Dodatkowe roczne świadczenie - "trzynaste świadczenie" przewidziane w ustawie o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów
Wysokość: w 2025 r. 1878,91 zł brutto.
Komu przysługuje: Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne przysługuje osobom, które w dniu 31 marca roku miały prawo do jednych ze świadczeń wymienionych w ustawie z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, m.in.:
- świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego, o których mowa w art. 18 pkt 1-4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2024 r. poz. 90), - emerytur i rent, o których mowa w art. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672), - renty socjalnej, o której mowa w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194),
- świadczenia przedemerytalnego i zasiłku przedemerytalnego, o którym mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1999).
Wysokość: jedna stawka świadczenia.
Waloryzacja co roku: Co roku D dodatkowe roczne świadczenie pieniężne przysługuje w wysokości najniższej emerytury, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych obowiązującej od dnia 1 marca roku, w którym wypłacane jest dodatkowe roczne świadczenie pieniężne.
Wpływ na kryteria dochodowe obowiązujące w pomocy społecznej: zgodnie z art. 8 pkt 3 ustawy o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów D kwoty dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Możliwość łączenia z innymi świadczeniami: "Trzynastkę" można łączyć z wieloma świadczeniami.
Świadczenie a praca: Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne nie przysługuje osobom, którym prawo do świadczeń określonych w ust. 1 zostało zawieszone na dzień 31 marca roku, w którym wypłacane jest dodatkowe roczne świadczenie pieniężne.
Prawo do dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego podlega ponownemu ustaleniu, jeżeli okaże się, że na dzień 31 marca roku, w którym wypłacane jest dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, prawo do świadczenia, o którym mowa w ust. 1, nie istniało, podlegało zawieszeniu lub przysługiwała wypłata tego świadczenia.
Uwaga! W razie zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia dającego prawo do "trzynastki", osobie uprawnionej przysługuje jedno dodatkowe roczne świadczenie pieniężne.
Renta z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
Komu przysługuje: Punktem wyjścia jest:
- orzeczenie o niezdolności do pracy,
- stwierdzenie, iż niezdolność do pracy powstała w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Wysokość: Zależy D m.in. od ilości lat składkowych.
Od 1 marca 2025 r.:
- najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową: 2254,69 zł
- najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową: 1691,02 zł.
Waloryzacja: co roku.
Wpływ na kryteria dochodowe obowiązujące następujące w pomocy społecznej: Tak
Możliwość łączenia z innymi świadczeniami: Można łączyć np. z dodatkiem pielęgnacyjnym lub zasiłkiem pielęgnacyjnym, czy ze świadczeniem wspierającym.
Świadczenie, a praca:
- przekroczenie kwoty równej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powoduje zmniejszenie wysokości renty,
- przekroczenie kwoty równej 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego powoduje zawieszenie prawa do renty.
"Stara" renta uczniowska
Komu przysługuje: Renta uczniowska była przyznana przed reformą, która weszła w życie 1 stycznia 1999 r. Renta uczniowska była przyznawana uczniom szkół ponadpodstawowych, studentom szkół wyższych i uczestnikom studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej - którzy stali się inwalidami I lub II grupy w czasie uczęszczania do szkoły, lub odbywania studiów.
Wysokość: 1 878,91 zł brutto.
Waloryzacja co roku: waloryzacja dokonywana jest w dniu 1 marca każdego roku kalendarzowego.
Wpływ na kryteria dochodowe obowiązujące następujące w pomocy społecznej: tak.
Możliwość łączenia z innymi świadczeniami: można łączyć np. z dodatkiem pielęgnacyjnym lub zasiłkiem pielęgnacyjnym, czy ze świadczeniem wspierającym.
Świadczenie, a praca:
- przekroczenie kwoty równej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powoduje zmniejszenie wysokości renty,
- przekroczenie kwoty równej 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego powoduje zawieszenie prawa do renty.
Uwaga: zgodnie z art. 12d ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej D osoba uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie art.
63 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. poz. 267, z późn. zm.) albo jej przedstawiciel ustawowy mogą złożyć do Zakładu wniosek o wydanie decyzji o zamianie tej renty na rentę socjalną.
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się orzeczenie uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, całkowitą niezdolność do pracy osoby ubiegającej się o rentę socjalną ustala się na podstawie orzeczenia wymienionego w ust. 2.
4. Z dniem przyznania na podstawie ust. 1 prawa do renty socjalnej ustaje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
Grzegorz Jaroszczyk
***
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 21 sierpnia 2025
Czytamy:
"Aby wyjazd w celu rehabilitacji był uznany za turnus rehabilitacyjny, to zgodnie z przepisami musi trwać co najmniej 14 dni. Tylko wtedy osoba niepełnosprawna może korzystać z przysługujących przy jego odbywaniu uprawnień - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Tak wynika z odpowiedzi udzielonej przez Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych na pytanie Edyty Sieradzkiej z Federacji Przedsiębiorców Polskich. Wskazuje w nim, że firmy coraz częściej otrzymują zgłoszenia od podwładnych z dysfunkcjami zdrowotnymi dotyczącymi wyjazdów na turnusy rehabilitacyjne - zarówno w ramach skierowania z NFZ, jak i komercyjnych pobytów, które trwają siedem dni.
Co do zasady jest tak, że zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 913) osoba z umiarkowanym lub ze znacznym stopniem niepełnosprawności ma raz w roku prawo do zwolnienia od pracy w wymiarze do 21 dni roboczych (z zachowaniem wynagrodzenia), jeśli wyjeżdża na turnus rehabilitacyjny. Jednocześnie art. 10c ustawy przewiduje, że turnus organizuje się wyłącznie na terenie Polski, dla grupy uczestników liczącej nie mniej niż 20 osób i trwa on minimum 14 dni.
W związku z tym przepisem pracodawcy mają wątpliwości, czy pracownicy, którzy wyjeżdżają na turnus, który trwa krócej niż dwa tygodnie, mają prawo do dni wolnych na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji. Z tym też wiąże się kwestia ewentualnego dofinansowania podwładnemu pobytu na turnusie ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Jego uzyskanie jest możliwe na mocy par. 2 ust. 1 pkt 11 lit. f rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie ZFRON (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1145 ze zm.).
BON wyjaśnia, że z przepisów ustawy jasno wynika, że turnus rehabilitacyjny w ich rozumieniu trwa co najmniej 14 dni. Tygodniowy wyjazd nie spełnia więc wymogów definicji ustawowej i dlatego nie może być objęty zwolnieniem od pracy na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 1. Z tych samych powodów koszty takiego wyjazdu nie mogą być dofinansowane ze środków ZFRON jako pobyt na turnusie rehabilitacyjnym".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 21 sierpnia 2025 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR
***
Rzeczpospolita Z dnia 09.07.2025 roku
Mateusz Mikowski
Zamieszczamy tylko część publikacji, która dotyczy osób niepełnosprawnych. Czytamy:
"Andrzej Duda nie chce już stwierdzenia niekonstytucyjności jednej z nowych przesłanek dyskryminacyjnych - niepełnosprawności. Właśnie zmodyfikował swoją skargę do TK.
Chodzi o uchwaloną w marcu nowelizację kodeksu karnego, która poszerza katalog przesłanek przestępstw motywowanych uprzedzeniami o niepełnosprawność, wiek, płeć i orientację seksualną. Dziś do tej kategorii, a w konsekwencji opatrzone surowszą karą, należą przestępstwa popełniane ze względu na przynależność narodową, etniczną, rasową, wyznaniową bądź bezwyznaniowość. Co ważne, rozszerzenie przesłanek spowodowałoby, że przestępstwa z nienawiści dotyczące dodanych kategorii byłyby ścigane z urzędu.
Ustawa nie weszła jednak w życie, ponieważ w kwietniu prezydent Andrzej Duda skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej.
Trybunał zajął się tym wnioskiem we wtorek w pełnym składzie. Jednak tuż po rozpoczęciu rozprawy przedstawiciel prezydenta prof. Dariusz Dudek poinformował o modyfikacji wniosku głowy państwa.
Przede wszystkim prezydent wyeliminował z zakresu zaskarżenia przesłankę dyskryminacyjną niepełnosprawności. - Niepełnosprawność jest też kategorią konstytucyjną.
(...) Ta szczególna grupa osób z niepełnosprawnościami była i pozostaje obiektem troski ustrojodawcy polskiego także pana prezydenta - mówił prof. Dudek.
Przekonywał przy tym, że brak ujęcia tej kwestii w pierwotnym brzmieniu skargi wynikał z "całościowego podejścia".
***
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 13 sierpnia 2025
Czytamy:
"Nie będzie ograniczeń dla kancelarii odszkodowawczych w reprezentowaniu osób ubiegających się o orzeczenie o niepełnosprawności. Taka jest odpowiedź resortu sprawiedliwości na interpelację poselską i apel pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, by to uregulować - czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.
Grupa posłanek i posłów KO zwróciła się do ministra sprawiedliwości z interpelacją "w związku z bulwersującym zjawiskiem odpłatnego reprezentowania osób z niepełnosprawnościami w postępowaniach przed wojewódzkimi zespołami do spraw orzekania o niepełnosprawności (WZON)". Docierają do nich osoby niepełnosprawne, które udzieliły pełnomocnictwa przedstawicielom kancelarii prawnych do reprezentowania ich przed WZON i podpisały niekorzystne dla siebie umowy, zobowiązując się do poniesienia bardzo wysokich opłat na rzecz kancelarii. Nierzadko w wysokości cztero-, a nawet sześciokrotności kwoty uzyskanego świadczenia.
- Zjawisko to ma charakter systemowy i coraz powszechniejszy. Opisane praktyki prowadzą do uprzedmiotowienia osób z niepełnosprawnościami, pozbawiają je realnej ochrony prawnej i narażają na nieuzasadnione koszty - piszą posłowie.
Autorzy interpelacji przyczynę problemu upatrują w braku ustawowych wymogów co do kwalifikacji osób, które mogą być pełnomocnikami przed WZON, i pytają Ministerstwo Sprawiedliwości, czy planuje uregulowanie zasad reprezentowania osób z niepełnosprawnościami poprzez wprowadzenie wymogu posiadania odpowiednich kwalifikacji przez pełnomocników oraz czy rozważa ograniczenie możliwości odpłatnej reprezentacji przez podmioty, które nie podlegają żadnemu nadzorowi zawodowemu i nie ponoszą odpowiedzialności dyscyplinarnej?
- Resort nie widzi konieczności uregulowania zasad reprezentacji osób z niepełnosprawnościami w postępowaniach przed wojewódzkimi zespołami ds. orzekania o niepełnosprawności - odpowiada Arkadiusz Myrcha, wiceminister sprawiedliwości.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 13 sierpnia 2025 r.
autor: Jolanta Przewoźna, oprac.: GR
***
"Proszę wziąć psa na ręce" - osoby z psami asystującymi nie są wpuszczane do sklepów i taksówek.
Czytamy fragmenty publikacji:
"Taksówki, sklepy i obiekty medyczne - tam osoby z psami asystującymi mają największe problemy z obsługą. Kwestionuje się ich niepełnosprawność, odmawia obsługi, nierzadko są wypraszane jedna z osób usłyszała w drogerii znanej sieci, że wejdzie do sklepu, gdy weźmie psa na ręce".
Następny fragment:
"Pies asystujący - nie tylko dla osób niewidomych
Wynika z niego, że społeczna świadomość dotycząca funkcjonowania z psami asystującymi osób innych niż niewidome jest ograniczona. Bywa, że praw takich osób i zachowania przy psie asystującym nie znają urzędnicy, lekarze, sędziowie. "I że komu on niby asystuje? Pani? Ciekawe w czym..." - usłyszała jedna z uczestniczek badania w miejscu użyteczności publicznej.
Brak wejścia z psem
Według prawa osoba z certyfikowanym, oznaczonym psem powinna być traktowana, obsługiwana tak, jakby psa przy niej nie było. Z deklaracji uczestników badania wynika, że najczęściej osobom z psami asystującymi odmawiają taksówkarze. Mają one problemy z wejściem do sklepów, placówek służby medycznej, obiektów gastronomicznych. Są zatrzymywane w drzwiach lub nieżyczliwie traktowane w urzędach, placówkach oświatowych i pojazdach transportu zbiorowego".
Kolejny fragment:
"Z ankiet wynika, że pracownicy czy właściciele miejsc użyteczności publicznej tłumaczą się strachem przed karą sanepidu, wymawiają się alergią, nie chcą sprzątać sierści po zwierzęciu. Powołują się też na wewnętrzne przepisy organizacji.
Osoby z psami asystującymi podkreślają, że nie szanuje się ich praw są stygmatyzowane, muszą znosić trudne emocjonalnie sytuacje".
Jeszcze fragment:
"Pies asystujący - czyli kto?
Pies asystujący to odpowiednio wyszkolony i specjalnie oznaczony pies, w szczególności przewodnik osoby niewidomej lub niedowidzącej, asystent osoby z niepełnosprawnością ruchową, osoby głuchej lub niedosłyszącej oraz pies asystujący - sygnalizujący atak choroby, który reaguje na zbliżający się epizod, np. epilepsji, zawału, ataku paniki, ostrzegając użytkownika lub jego otoczenie.
Z takimi psami wolno wchodzić do urzędów, sądów, obiektów oświatowych, kulturalnych, ochrony zdrowia. Ich użytkownicy nie mogą mieć problemów z obsługą w banku, sklepie, obiektach gastronomicznych i usługowych. Mogą korzystać z transportu kolejowego, drogowego, lotniczego czy wodnego, z plaż i kąpielisk, obiektów sportowych.
Warunkiem skorzystania z tego prawa jest posiadanie przez osobę z niepełnosprawnością certyfikatu wydanego przez podmiot szkolący oraz zaświadczenia o szczepieniach psa, a także oznaczenie psa poprzez umieszczenie na uprzęży informacji, że jest to pies asystujący. Zwierzę nie musi być prowadzone na smyczy ani nosić kagańca".
Cała publikacja na portalu www.niepelnosprawni.pl
***
grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 26 sierpnia 2025
Czytamy komunikat:
"Od 1 września 2025 r. pracujący emeryci i renciści, którzy nie osiągnęli jeszcze wieku emerytalnego, będą mogli dorobić mniej niż dotychczas. Powodem jest spadek przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, na podstawie którego ustala się kwoty graniczne przychodów.
Niższy, bezpieczny próg dorabiania zostanie obniżony o 149,50 zł brutto, natomiast wyższy próg, którego przekroczenie może skutkować zawieszeniem świadczenia, spadnie o 277,70 zł brutto.
Limity dorabiania dla emerytów i rencistów przed osiągnięciem wieku emerytalnego ustalane są w oparciu o wysokość przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Od września do listopada 2025 r. obowiązywać będą nowe, niższe wartości. Zmiana wynika z obniżenia przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za II kwartał 2025 r. w porównaniu z I kwartałem 2025 r.
Zarobki do 6124,10 zł brutto miesięcznie (70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) nie spowodują zmniejszenia emerytury lub renty. Jeśli miesięczny przychód przekroczy 11 373,30 zł brutto (130 proc. przeciętnego wynagrodzenia), możemy zawiesić wypłatę świadczenia. W przypadku, gdy przychód będzie wyższy niż 6124,10 zł, ale niższy niż 11 373,30 zł brutto, możemy zmniejszyć świadczenie o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia, która wynosi:
- 939,61 zł - dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 704,75 zł - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
- 798,72 zł - dla renty rodzinnej przysługującej jednej osobie.
Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny - 65 lat w przypadku mężczyzn i 60 lat w przypadku kobiet - mogą dorabiać bez względu na wysokość osiąganych przychodów i bez obaw o zmniejszenie lub zawieszenie wypłaty świadczenia.
Wyjątek stanowią osoby, którym podwyższyliśmy wyliczoną emeryturę do kwoty minimalnej (od marca 2025 r. to 1878,91 zł brutto). Jeśli ich przychód z pracy przekroczy wysokość tej dopłaty, emeryturę za dany okres wypłacimy w niższej kwocie D bez wyrównania do minimum.
Ograniczenia nie obowiązują również rencistów pobierających renty dla inwalidów wojennych oraz inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową, a także osób otrzymujących renty rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń. Bez limitów mogą także dorabiać osoby pobierające rentę rodzinną, jeśli jej wysokość jest korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego.
ZUS (25-08-2025 r.), autor: ZUS, oprac.: GR
***
Rzeczpospolita Z dnia 07.08.2025 roku
Nadia Senkowska
Czytamy fragment publikacji:
"Osoby z niepełnosprawnościami z niepokojem przyglądają się burzliwym losom rządowego projektu ustawy o asystencji osobistej. W końcu doczekały się deklaracji, że Sejm zajmie się nią na jesieni.
- Forsowany przez resort rodziny projekt, który potrzebującym miał zapewniać stałe i profesjonalne wsparcie (tak, aby nie byli oni zdani sami na siebie lub na członków swoich rodzin), utknął na drodze do europejskich standardów i jest on blokowany głównie przez ciągłe uwagi Ministerstwa Finansów - komentuje dla "Rzeczpospolitej" dr Krzysztof Kurowski, przewodniczący Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami.
- Część tych uwag wskazuje na niezrozumienie istoty usługi asystencji osobistej, m.in. ogranicza osobie z niepełnosprawnością wybór realizatora usługi.
Mamy zatem próbę dostosowania nowoczesnej usługi do starego myślenia, a nieodwrotnie. Nie sposób też nie oprzeć się wrażeniu, że Ministerstwo Finansów robi wszystko, żeby opóźnić albo całkowicie uniemożliwić wprowadzenie tego projektu - oceniał ekspert.
Przewodniczący Forum Osób z Niepełnosprawnościami przyznał, że obawy te potwierdziła lipcowa wypowiedź premiera Donalda Tuska, który w kontekście finansowania usługi asystencji podkreślał, jak wielkie nakłady Polska przeznacza obecnie na zbrojenia. Później jednak próbował on - jak sam określił - "rozbroić bombę", przekonując, że prace nad rządowym projektem trwają.
- Ja tylko chciałbym przypomnieć, że w 2023 r., wtedy gdy premier osobiście obiecywał przyjęcie tej ustawy, wojna w Ukrainie już trwała - komentuje dr Kurowski.
We wtorek przed kancelarią premiera odbył się protest pod hasłem walki o prawo do asystencji. Resort rodziny poinformował, że ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk skierowała projekt na stały komitet Rady Ministrów. Ona sama zadeklarowała zaś, że zrobi wszystko, aby jesienią projekt był już w Sejmie" - podkreślała Paulina Malinowska-Kowalczyk.
***
grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 20 sierpnia 2025
Czytamy:
"Do 10 września br. wojewodowie będą czekać na wnioski od gmin i powiatów, które chcą realizować w 2026 r. usługi asystencji dla mieszkańców z dysfunkcjami zdrowotnymi - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło nabór wniosków w ramach przyszłorocznej edycji programu "Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością". Jest on skierowany do gmin i powiatów, które mogą uzyskać środki na sfinansowanie wsparcia zapewnianego przez asystentów dla dwóch grup osób spełniających kryteria określone w regulaminie programu. Pierwszą z nich są dzieci od 2. do 16. roku życia, które mają orzeczenie o niepełnosprawności z takimi samymi wskazaniami, jakie są wymagane do otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego. Z kolei druga grupa to osoby, które skończyły 16 lat i mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności bądź z nim równoważne, a więc wydane np. przez ZUS lub KRUS.
Zgodnie z zasadami programu usługa asystencji polega na wspieraniu osoby niepełnosprawnej w różnych sferach życia, w tym udzielaniu pomocy w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego, przemieszczaniu się poza miejsce zamieszkania oraz podejmowaniu różnego rodzaju aktywności. Jednocześnie jego reguły określają limit godzin, jaki może być świadczony dla danej osoby i sfinansowany z uzyskanej przez samorząd dotacji. Podobnie jak w tym roku, również w 2026 r. będzie to 840, 720, 480 lub 360 godzin w ciągu roku, w zależności od poziomu dysfunkcji zdrowotnej. Zmianie ulegnie natomiast stawka wynagrodzenia dla asystenta będzie to maksymalnie 55 zł brutto za godzinę świadczenia usługi asystencji, podczas gdy w tym roku wynosi ona 50 zł brutto. Wzorem poprzednich edycji programu gmina lub powiat z uzyskanych środków będą też mogły sfinansować koszt zakupu biletów komunikacji publicznej, jeśli asystent towarzyszy osobie niepełnosprawnej podróżującej np. autobusem, oraz ubezpieczenia OC.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 20 sierpnia 2025 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR
***
Czy mogę odwołać się od decyzji świadczenia wspierającego po upływie 14 dni?
Czytamy:
"Po uzyskaniu decyzji o świadczeniu wspierającym stan zdrowia mojej teściowej bardzo się pogorszył. Nie miałam fizycznie siły na odwołanie się w terminie do 14 dni ponieważ sama chorowałam. Moja teściowa ma stomie i przerzuty. Chciałam to powiedzieć, ale komisji to nie interesowało. Czy mogę złożyć ponowny wniosek i prosić o ponowne rozpatrzenie?
Szanowna Pani, zgodnie z art. 6b[3] ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób - kolejna decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia, może zostać wydana na wniosek osoby, o której mowa w art. 4b ust. 2, albo wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 6b ust. 1 i 2, dotyczący osoby, o której mowa w art. 4b ust. 2, złożony nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu ważności posiadanej decyzji, z uwzględnieniem art. 6b6 ust.1.
Natomiast zgodnie z art. 6b[6] ust. 1 i 2 w/w ustawy:
1. W przypadku zmiany zdolności do samodzielnego wykonywania określonych czynności związanych z codziennym funkcjonowaniem oraz rodzaju wymaganego wsparcia osoba, w stosunku do której została wydana decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia, może w każdym czasie wystąpić z wnioskiem o wydanie nowej decyzji.
2. Wydanie nowej decyzji, o której mowa w ust. 1, powoduje uchylenie, z dniem jej wydania, decyzji dotychczasowej.
Warto sprawę skonsultować bezpośrednio z prawnikiem, w tym celu można skontaktować się z jednym z Centrów Integracji, których siedziby są w: Gdyni (tel: 505 606 776), Warszawie (tel.: 505 602 517) i Zielonej Górze (tel.: 570 066 206).
Można także skorzystać z punktu nieodpłatnej pomocy prawnej (jeżeli nie stać Panią na poradę) - w każdym powiecie w Polsce działają punkty nieodpłatnej pomocy prawnej. W załączeniu przesyłam link do odpowiedniej wyszukiwarki ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości: https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/pl/mapa-punktow/
Grzegorz Jaroszczyk
prawnik
Elektronika i usługi telekomunikacyjne. Co zmienia nowa ustawa
Jest to bardzo długa, interesująca publikacja. Przytaczamy jej fragment. Osoby zainteresowane mogą zapoznać się z całą publikacją na portalu www.niepelnosprawni.pl. Czytamy:
"Smartfony, laptopy, komputery osobiste, ale też terminale płatnicze i bankomaty. Codzienne funkcjonowanie we współczesnym świecie bez tych urządzeń jest w dzisiejszym świecie niemal niemożliwe. Tym, by były one dostosowane do potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami, zajmuje się Urząd Komunikacji Elektronicznej.
28 czerwca weszła w życie Ustawa o zapewnieniu dostępności niektórych dóbr i usług, zwana też Polskim Aktem o Dostępności. Obejmuje ona praktycznie wszystkie obszary naszego życia - od zakupów online, przez transport, po codzienne zarządzanie finansami. Tym jak wyglądają usługi audiowizualne i telekomunikacyjne , ale też urządzenia elektroniczne zajmuje się Urząd Komunikacji Elektronicznej".
Źródło: Konsultacja merytoryczna: Dorota Grudzień-Barbachowska, Dyrektor Departamentu Polityki Konsumenckiej i Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk Naczelnik Wydziału Dostępności w Departamencie Polityki Konsumenckiej, Urząd Komunikacji Elektronicznej
Nowakowska: ustawa o asystencji osobistej trafi do rządu 4 września, ma wejść w życie w 2027 r.
Informacja traktuje również o innych zagadnieniach. Osoby zainteresowane mogą zapoznać się z jej całością na portalu www.niepelnosprawni.pl
Czytamy fragmenty informacji:
"Ustawa o asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami zostanie rozpatrzona na posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów 4 września i ma wejść w życie w 2027 r. - poinformowała w czwartek w Mikołowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Katarzyna Nowakowska".
- Następny fragment:
"Ustawa o asystencji osobistej została wpisana na najbliższym posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów, które obędzie się 4 września. Mamy wielką nadzieję, że to już ten moment, kiedy zostanie przyjęta i skierowana do prac Rady Ministrów - zapowiedziała podczas konferencji Nowakowska. Jak podkreśliła, dokument wprowadza "bardzo dużą zmianę systemową" i jego wdrożenie ma nastąpić w 2027 roku".
PAP
Nowy program aktywizacji zawodowej dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami
Czytamy fragmenty informacji:
"Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło uruchomienie programu "Wsparcie aktywizacji zawodowej opiekunów osób niepełnosprawnych" - edycja 2025.
To inicjatywa, której celem jest ułatwienie powrotu na rynek pracy opiekunom osób z niepełnosprawnościami.
Adresatami programu są m.in. matki i ojcowie osób z niepełnosprawnościami, opiekunowie faktyczni, rodziny zastępcze oraz inne osoby zobowiązane prawnie do opieki nad osobą z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Dwa moduły wsparcia
Program przewiduje dwa główne obszary działań:
- Moduł I - doradztwo zawodowe, planowanie kariery i pomoc w znalezieniu zatrudnienia dostosowanego do potrzeb opiekunów.
- Moduł II - wsparcie psychologiczne i społeczne, a także zdobywanie nowych kwalifikacji poprzez szkolenia i kursy zawodowe.
Na realizację inicjatywy w 2025 roku rząd przeznaczył 30 milionów złotych z Funduszu Pracy. Program będzie realizowany przez podmioty ekonomii społecznej, publiczne służby zatrudnienia, Ochotnicze Hufce Pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe oraz jednostki samorządu terytorialnego".
Następny fragment:
"Gdzie szukać szczegółów?
Zasady udziału oraz szczegółowe informacje o programie znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
oprac. Dominika Filipowicz
