E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 2025-11-04
Czytamy fragment publikacji:
"Rada Ministrów oficjalnie zakończyła prace nad przygotowanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. Dalsze prace legislacyjne dotyczące tego projektu będą odbywać się w Sejmie RP.
Jak czytamy w jego uzasadnieniu, podstawowym celem projektu ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami jest systemowe uregulowanie dostępu do formy wsparcia, jaką jest asystencja osobista.
Prawo do niezależnego życia
Autorzy projektu wskazują, że istniejące do tej pory rozwiązania nie zapewniały trwałych i powszechnych warunków realizacji takiej usługi mają one bowiem charakter konkursowy lub regionalny. Wprowadzenie rozwiązań ustawowych jest, w ocenie wnioskodawcy, zgodne z przepisem art. 19 Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami, stanowiącym o prawie osób z niepełnosprawnościami do niezależnego życia i pełnego włączenia w społeczność lokalną. Projektowana ustawa realizuje postulaty zgłaszane od wielu lat przez osoby z niepełnosprawnościami i stronę społeczną. Strona rządowa deklaruje, że przy tworzeniu regulacji ustawowej wzięto pod uwagę wnioski i rozwiązania wypracowane w licznych projektach i pilotażach.
Co zawiera ustawa?
Sama ustawa została wpisana do wykazu prac legislacyjnych rządu w listopadzie 2024 roku. Ostatecznie została przyjęta przez Radę Ministrów jednak dopiero po szeregu zmian 28 października 2025 roku.
Ustawa w obecnym kształcie przewiduje, że z usług asystenta będą mogły korzystać osoby z niepełnosprawnościami w wieku od 18 do 65 lat, które uzyskały co najmniej 80 punktów w skali potrzeby wsparcia, a od 2030 roku również młodzież od 13. roku życia.
Asystencja osobista, zdaniem autorów ustawy, będzie usługą "szytą na miarę" - ściśle dopasowaną do indywidualnych potrzeb. W zależności od sytuacji asystent będzie towarzyszył osobie od 20 do 240 godzin miesięcznie, co odpowiada średnio 8 godzinom dziennie w pełnym wymiarze wsparcia.
Jeśli ustawa wejdzie w życie w obecnym jej kształcie, osoby z niepełnosprawnościami zyskają, według autorów projektu, prawo wyboru zarówno podmiotu świadczącego usługę (samorząd lub organizacja pozarządowa), jak i samego asystenta. Wsparcie będzie przyznawane na okres od roku do maksymalnie trzech lat. Z kolei sam asystent będzie mógł pomagać w czynnościach codziennych - jak poruszanie się, zakupy, wyjście do pracy, szkoły czy lekarza - a po odpowiednim przeszkoleniu także w niektórych czynnościach medycznych".
Cała publikacja pod adresem wskazanym na wstępie.
***
Czytamy:
"Jak donosi portal Prawo.pl Rada Ministrów przyjęła sprawozdanie oraz rekomendacje po pierwszym roku funkcjonowania przepisów ustawy o świadczeniu wspierającym.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiada nowelizację, która ma dotyczyć zasad ustalania poziomu potrzeby wsparcia i przyznawania świadczenia.
Nowelizacja po roku wdrażania przepisów
Rada Ministrów przyjęła sprawozdanie oraz rekomendacje po pierwszym roku stosowania ustawy o świadczeniu wspierającym. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozpoczyna prace nad zmianami dotyczącymi ustalania poziomu potrzeby wsparcia oraz przyznawania prawa do świadczenia.
- W najbliższym czasie rozpoczniemy prace nad konkretnymi zmianami ustawy, które usprawnią cały proces oraz poprawią jakość pomocy dla osób z niepełnosprawnościami - tak Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na pytania dziennikarki serwisu Prawo.pl Beaty Dązbłaż.
Problemy z realizacją ustawy
System wydawania świadczenia wspierającego od początku wdrożenia w styczniu 2024 roku napotkał liczne trudności organizacyjne i proceduralne. Niedostatek wyszkolonej kadry oraz brak standardów stosowanych przez wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) doprowadziły do opóźnień w wydawaniu decyzji i znacząco wydłużyły czas oczekiwania na świadczenie.
Pod koniec grudnia 2024 roku zmodyfikowano wytyczne dotyczące przyznawania punktacji osobom ubiegającym się o wsparcie, zwłaszcza seniorom, osobom żyjącym z niepełnosprawnościami czy użytkownikom wózków aktywnych.
- Dotąd podczas oceny funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością zakładano brak jakiegokolwiek wsparcia - tzw. ocena w `białym pokoju'. To powodowało, że punktacja była wysoka nawet przy relatywnie dużej samodzielności. Po zmianach punktacja jest niższa, szczególnie przy ocenie osób powyżej 75. roku życia - wyjaśnił przedstawiciel wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności portalowi Prawo.pl.
Zgodnie z nowymi wytycznymi osoby 75+ w wybranych kategoriach mogą otrzymać ograniczoną liczbę punktów ze względu na wiek, a nie tylko niepełnosprawność. Specjaliści mają jasno określone, w których czynnościach punktacja nie powinna przekraczać wskazanego progu.
Co dalej?
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie ujawnia jeszcze szczegółowych rozwiązań prawnych, które pojawią się po zakończeniu prac nad nowelizacją. Zapowiada jednak, że celem będzie usprawnienie procesu orzekania i podniesienie jakości obsługi wszystkich wnioskujących o świadczenie wspierające.
oprac. Dominika Filipowicz
Źródło: https://www.prawo.pl/kadry/swiadczenie-wspierajace-nad-jakimi-zmianami-bedzie-pracowalo-mrpips
***
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 2025-11-19
Czytamy całą publikację:
"Rządowy projekt nowelizacji, który zakłada, że PFRON będzie mógł realizować programy współfinansowane z pieniędzy europejskich na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami, został skierowany we wtorek do trzeciego czytania w Sejmie.
Projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, przygotowany przez ministerstwo rodziny, zakłada, że Rada Nadzorcza Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) będzie mogła zatwierdzać programy, które będą wykorzystywać środki unijne.
Pełne wdrożenie funduszy europejskich
Rozwiązanie ma umożliwić pełne wdrożenie Programu Operacyjnego Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027, jeśli chodzi o dostępność i usługi dla osób z niepełnosprawnościami.
Pierwsze czytanie projektu odbyło się w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która we wtorek przedstawiła sprawozdanie z prac.
Ponadpartyjne poparcie dla projektu
Podczas dyskusji poseł Marcin Grabowski (PiS) poinformował, że jego klub jest za dalszymi pracami nad projektem. - Dobro osób z niepełnosprawnościami powinno być obszarem partyjnego porozumienia. Możemy różnić się w sprawach podatków, polityki energetycznej czy innych kwestii gospodarczych, ale w odniesieniu do osób z niepełnosprawnościami powinniśmy mówić jednym językiem. Językiem szacunku, odpowiedzialności i solidarności - zaznaczył.
Posłanka Magdalena Łośko (KO) w imieniu klubu poparła projekt. Zaznaczyła, że projektowane zmiany wprowadzają niezbędne doprecyzowania i porządkują dotychczasowy katalog wydatków funduszu. - Obecny stan prawny nie wskazuje jednoznacznie, iż programy zatwierdzone przez radę nadzorczą PFRON mogą być współfinansowane ze środków unijnych, co utrudnia pełne wykorzystanie dostępnych instrumentów wsparcia - podkreśliła.
Poseł Agnieszka Kłopotek (PSL) zaznaczyła, że pozornie techniczna zmiana otworzy drogę do pełnego wykorzystania środków z Programów Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego na lata 2021-2027. Zadeklarowała również poparcie dla projektowanej nowelizacji.
Posłanka Maja Nowak (Polska 2050) również poparła w imieniu klubu projektowaną nowelę. Zaznaczyła, że umożliwienie Radzie Nadzorczej PFRON pełne korzystanie ze środków unijnych sprawi, że wsparcie będzie realizowane szybciej, prościej i skuteczniej. - Mówimy o tysiącach ludzi, którzy zyskają realną szansę na pracę, samodzielność i lepszą jakość życia - wskazała.
Wątpliwości i zastrzeżenia Konfederacji
Zdaniem posła Witolda Tumanowicza (Konfederacja) projektowane rozwiązanie jest istotne i zwiększy liczbę osób, które mogłyby skorzystać z programów rehabilitacyjnych i wsparcia zawodowego. Wyraził również wątpliwość, czy państwowe środki będą wydawane rzetelnie, jednak zaznaczył, że jego klub ze względu na cel projektowanej nowelizacji nie zagłosuje przeciw.
Dwa projekty realizowane przez PFRON
Według MRPiPS, wprowadzenie projektowanych przepisów umożliwi realizację dwóch projektów: "Mobilny Doradca Włączenia Społecznego" i "Testowanie wdrożenia usługi zatrudnienia wspomaganego".
W ramach "Mobilnego Doradcy Włączenia Społecznego" wsparcie zostanie udzielone dla 17,1 tys. osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin z 76 powiatów.
Wyszkolonych zostanie 380 osób, które będą pomagać jako mobilni doradcy włączenia społecznego. Osoby te będą wspierały i doradzały osobom z niepełnosprawnościami bezpośrednio w ich środowisku, w tym na terenach wykluczonych komunikacyjnie, docierając szczególnie do osób, które nie miały dotychczas możliwości skorzystać z różnych form wsparcia. Kwota projektu to 229,5 mln zł.
Drugim projektem - "Testowanie wdrożenia usługi zatrudnienia wspomaganego" - objętych będzie 12 tys. osób z niepełnosprawnościami. Chodzi o pomoc w znalezieniu oraz w utrzymaniu przez osobę z niepełnosprawnością zatrudnienia na otwartym rynku pracy.
W ramach programu trener pracy będzie pomagał osobie z niepełnosprawnością w poszukiwaniu zatrudnienia. Będzie ją także wspierał po znalezieniu posady i - szczególnie na początku - podczas wykonywania codziennych zadań na stanowisku pracy. Trener będzie również pomagał pracodawcy, który zatrudni osobę z niepełnosprawnością.
Ministerstwo założyło, że co najmniej 30 proc. uczestników programu znajdzie w ten sposób zatrudnienie. Kwota projektu to 535 mln zł.
Wejście w życie przepisów
Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem następującym po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
PAP
***
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 2025-11-03
Czytamy:
"Prawo pracy
Czy godziny wyjścia z pracy na rehabilitację osoby z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności wlicza się do ewidencji czasu pracy jako godziny pracy pracownika?
Szanowny Panie,
Co do zasady zgodnie z art. 20 ust 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (przepis regulujący płatne zwolnienie od pracy) pracownik o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy (z zachowaniem pełnego prawa do wynagrodzenia) w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy. Rehabilitacja jest uznawana jako ww. zabieg leczniczy lub usprawniający.
Wymiar tych zwolnień (nie są to zwolnienia lekarskie) nie jest limitowany (inaczej niż to dotyczy turnusu rehabilitacyjnego, gdzie jest wskazana liczba 21 dni), jednak pracownik może je uzyskać tylko, gdy czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Z tego co wiem wtedy turnus w ewidencji godzin pracy zaznaczany jest jako turnus rehabilitacyjny.
Przepisy nie określają szczegółowych zasad udzielania przez pracodawcę zwolnienia od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających. Ustawodawca jedynie w odniesieniu do zwolnienia w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym zawarł w art. 20 ust. 4 delegację ustawową do określenia szczegółowych zasad udzielania tego zwolnienia. Do pracodawcy należy więc określenie tych zasad lub porozumienie się z pracownikiem w tym zakresie. Przepis art. 20 ust 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji nie określa także zasad dokumentowania odbytej wizyty. Warto także odpowiednio wcześniej zawiadomić pracodawcę o wizycie u specjalisty (np. 7 dni przed planowaną wizytą), aby mógł on zaplanować pracę/zastępstwo.
W mojej opinii w dokumentacji kadrowej powinno to być odnotowywane jako korzystanie ze zwolnienia od pracy (w czasie pracy pracownika) z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na podstawie art. 20 ust 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (ale nie może być to odnotowywane jako zwolnienie lekarskie, bo nie jest to L4). Często dotyczy także tylko 2-3 godzin, a nie całego dnia. Jest to skorzystanie z dnia/godzin na określone działanie w ramach czasu pracy. Powinno to być odnotowywane kadrowo na zasadach podobnych jak w kwestii czasu turnusu rehabilitacyjnego.
Jeżeli będzie potrzeba porozmawiania ze mną o sprawie telefonicznie można skontaktować się telefonicznie z Centrum Integracja w Gdyni tel.: 505 606 lub 570 066 i umówić się ze mną na telefoniczną konsultację. Z uwagi na kolejność zgłoszeń do porady może być tak, iż konsultacja prawna może być umówiona dopiero na określony termin np. dopiero za tydzień lub później (dzwoniąc proszę pamiętać, że nie zostanie od razu udzielona porada). Można także skorzystać z punktu nieodpłatnej pomocy prawnej.
W każdym powiecie w Polsce działają punkty nieodpłatnej pomocy prawnej. W załączeniu przesyłam link do odpowiedniej wyszukiwarki ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości:
https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/pl/mapa-punktow/
Z poważaniem,
dr Michał Urban, radca prawny
***
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl
2025-11-06
Czytamy:
"Minister rodziny, pracy i polityki społecznej była pytana o proces wydawania orzeczeń o niepełnosprawności i kilkumiesięczne kolejki, z którymi spotykają się osoby chcące takie orzeczenie uzyskać.
- To prawda, że system wsparcia osób z niepełnosprawnościami, w tym także system orzekania, jest systemem, który - już jak zaczęliśmy nasze rządy - był systemem niedomagającym. Krok po kroku staramy się go wzmocnić. Te terminy się skracają, choć chciałabym, żeby skracały się szybciej - podkreśliła Agnieszka Dziemianowicz-Bąk w środę w TVP Info. Przypomniała, że rząd jest w trakcie reformy orzecznictwa, które ma na celu spowodować sprawniejsze orzekanie.
- Przygotowana przez pełnomocnika rządu ds. osób z niepełnosprawnościami reforma orzecznictwa ma pozwolić na sprawniejsze działanie tych zespołów, na zwiększenie liczby orzeczników - wyjaśniła.
Minister oceniła, że konieczne jest zwiększenie finansowania, nad czym trwają rozmowy z Ministerstwem Finansów.
Polityczka zwróciła uwagę, że ustawa o świadczeniu wspierającym, która wymogła przeprowadzanie oceny potrzeby wsparcia, a więc dodała nowych zadań dla zespołów orzekających, sprawiła, że czas oczekiwania się wydłużył.
Orzeczenia przyznawane osobom z niepełnosprawnością wiążą się z prawem do wielu świadczeń. To m.in. świadczenie pielęgnacyjne, zasiłek pielęgnacyjny, ulgi podatkowe (np. możliwość odliczenia wydatków na opiekę w ramach ulgi rehabilitacyjnej), pierwszeństwo w dostępie do usług społecznych i opiekuńczych, udogodnienia w dostępie do świadczeń zdrowotnych - np. rehabilitacji, leczenia sanatoryjnego, prawo do Karty Parkingowej, a także dodatkowe wsparcie w edukacji, takie jak asystent w szkole czy indywidualny tok nauczania.
W połowie października rząd przyjął projekt reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Regulacja zakłada m.in. usprawnienie i ujednolicenie sposobu wydawania orzeczeń przez lekarzy orzeczników ZUS oraz zasad kontroli zwolnień lekarskich.
Jak przekazała Kancelaria Prezesa Rady Ministrów w komunikacie po posiedzeniu rządu,
- Dzięki nowym przepisom skróci się czas oczekiwania na orzeczenia i podniesiona zostanie ich jakość, a przyjęte rozwiązania mają zagwarantować lepsze warunki pracy dla lekarzy orzeczników, co ma pomóc uzupełnić braki kadrowe".
***
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 18 listopada 2025 r.
Czytamy:
"Wymiana oświetlenia jarzeniowego na lampy ledowe w pomieszczeniach, z których korzystają niepełnosprawni pracownicy, nie może być uznana za działanie służące ich przystosowaniu do potrzeb osób z dysfunkcjami zdrowotnymi. Dlatego nie może być sfinansowane z pieniędzy zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (wyrok z 21 października 2025 r., sygn. akt I SA/Gl 397/25), który rozpatrywał skargę złożoną przez pracodawcę. Wystąpił on do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia o uznaniu za pomoc de minimis wydatku ze środków ZFRON, polegającego na pokryciu kosztów modernizacji oświetlenia z jarzeniowego na ledowe w pomieszczeniach, w których pracują osoby niepełnosprawne. Organ podatkowy odmówił jednak wydania zaświadczenia dla takiego wydatku, a to postanowienie zostało utrzymane w mocy przez dyrektora izby skarbowej, do którego odwołała się firma.
W ocenie fiskusa prace związane z wymianą oświetlenia były typowymi pracami polegającymi na odnowieniu, odświeżeniu i unowocześnieniu pomieszczeń zakładu pracy. Są one cyklicznie przeprowadzane przez każdego przedsiębiorcę w celu poprawy warunków pracy pracowników i nie można ich traktować jako elementu dostosowania otoczenia do potrzeb osób niepełnosprawnych".
Wyjaśnienie końcowe sprawy:
Pracodawca zaskarżył tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, jednak "WSA nie podzielił zarzutów pracodawcy i oddalił skargę".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 18 listopada 2025 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR
***
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
6 listopada 2025 r.
Czytamy:
"Jeśli pracodawca przy nawiązywaniu stosunku pracy wiedział o niepełnosprawności pracownika, to chociaż ten nie przedstawił mu w tym momencie orzeczenia potwierdzającego ten fakt, nie wyklucza to przyznania dofinansowania do jego pensji - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 28 sierpnia 2025 r., sygn. akt I GSK 890/24), który oddalił skargę kasacyjną złożoną przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Spór dotyczył odmowy wypłaty subsydiów płacowych jednemu z pracodawców. 1 kwietnia 2021 r. zatrudnił on osobę niepełnosprawną, która orzeczenie ze stycznia 2020 r. o posiadanym stopniu niepełnosprawności przekazała mu dopiero w lipcu 2021 r. Zdaniem PFRON sytuacja, w której pracodawca najpóźniej w dniu zawarcia umowy o pracę nie dysponował dokumentem potwierdzającym dysfunkcję zdrowotną nowego podwładnego, oznacza, że nie doszło do zatrudnienia w warunkach tzw. efektu zachęty.
Tymczasem jest to jeden z wymogów, które pracodawca musi spełnić, aby otrzymywać dopłaty do pensji. Efekt zachęty jest najczęściej osiągany metodą ilościową przez wykazanie, że w miesiącu przyjęcia do pracy osoby niepełnosprawnej doszło do wzrostu netto stanu zatrudnienia ogółem w stosunku do przeciętnego zatrudnienia w okresie 12 poprzednich miesięcy. Pracodawca, który złożył na PFRON skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, dowodził, że jeszcze przed faktycznym zatrudnieniem pracownika, ten informował go o swojej niepełnosprawności, a fundusz nie uwzględnił złożonego przez niego dowodu w tej sprawie w formie oświadczenia tej osoby, że informowała go o swojej dysfunkcji zdrowotnej.
WSA w Warszawie orzekł, że skarga była zasadna, ale PFRON postanowił złożyć kasację do NSA. Zarzucił on sądowi m.in. błędną interpretację przepisów polegającą na przyjęciu, że pracodawca w dacie podpisywania umowy o pracę nie musi dysponować orzeczeniem wskazującym na niepełnosprawność zatrudnianej osoby. NSA nie podzielił jednak zarzutów funduszu. Przypomniał, że prawo wliczenia pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych na potrzeby subsydiów płacowych jest uzależnione od posiadania i przedstawienia pracodawcy ważnego orzeczenia. Jednocześnie nie oznacza to, że ten pracodawca, jeśli w momencie zatrudniania osoby niepełnosprawnej nie ma jej orzeczenia, nie działa w efekcie zachęty. To nie fakt posiadania przy sobie dokumentu decyduje o formalnym uznaniu danej osoby za niepełnosprawną, tylko wydanie jej odpowiedniego orzeczenia, w tym przypadku jeszcze w 2020 r.".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 6 listopada 2025 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR
***
Poradnik
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 2025-11-12
Czytamy:
"Każdy pracownik z niepełnosprawnością, tak jak wszyscy pozostali pracownicy, podlega przepisom Kodeksu pracy. Jednak osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności posiadają również dodatkowe uprawnienia pracownicze, wynikające z Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.). Uprawnienia te dotyczą pracowników etatowych i różnią się w zależności od orzeczonego stopnia niepełnosprawności: lekkiego, umiarkowanego lub znacznego.
Uprawnienia pracowników z lekkim stopniem niepełnosprawności
1. Pracownik posiadający orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności nie może pracować więcej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
2. Nie może być również zatrudniony przez pracodawcę w godzinach nocnych i w godzinach nadliczbowych.
WYJĄTKI
- Gdy ktoś pracuje przy pilnowaniu np. monitoringu lub ochronie mienia.
- Gdy pracownik sam zrezygnuje z tego prawa. W takim przypadku musi wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o skierowanie na badania do lekarza, który wystawi zaświadczenie ze zgodą na niestosowanie wobec pracownika omawianego przepisu.
3. Pracownik z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności, pracujący co najmniej 6 godzin na dobę, ma prawo do dodatkowej 15 minutowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas tej przerwy jest wliczany do czasu pracy.
Uprawnienia pracownika z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności
1. Zmniejszony wymiar czasu pracy
Czas pracy pracownika z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
Zatrudnienie według skróconych norm czasu pracy nie może powodować obniżenia wynagrodzenia.
WAŻNE! Dla osób z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności 7-godzinny dzień pracy stanowi pełny wymiar czasu pracy. Jest to więc pełen etat, a nie jego część i tak powinien być traktowany przez pracodawcę.
Uprawnienie dotyczące 7-godzinnego dnia pracy przysługującego osobom z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, zapisane jest w Ustawie o rehabilitacji. Oznacza to, że osoba z niepełnosprawnością nie musi dostarczać pracodawcy dodatkowych zaświadczeń. Przywilej 7-godzinnego dnia pracy przysługuje od momentu dostarczenia pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności.
WYJĄTKI
Wobec powyższego rozporządzenia stosowane są dwa wyjątki wynikające z art. 16 Ustawy o rehabilitacji.
- Przepis ten nie jest stosowany do osób zatrudnionych przy pilnowaniu, np. monitoringu, ochronie mienia.
- Skrócenie czasu pracy nie jest stosowane w momencie, gdy pracownik sam zrezygnuje z tego prawa. W takim przypadku musi wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o skierowanie na badania do lekarza, który wystawi zaświadczenie ze zgodą na niestosowanie wobec pracownika przepisu o skróconym czasie pracy. Koszty ewentualnych badań, na które zostanie skierowany pracownik z niepełnosprawnością, by ustalić na ile dopuszczalne jest stosowanie wobec niego ogólnych norm czasu pracy, obciążają pracodawcę.
2. Przerwa w czasie pracy
Każda osoba z niepełnosprawnością w stopniu znacznym, umiarkowanym i lekkim ma prawo do dodatkowej, 15-minutowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas tej przerwy jest wliczany do czasu pracy.
W praktyce oznacza to, że osoba z orzeczonym lekkim, umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności, pracująca co najmniej 6 godzin na dobę, ma prawo do 30-minutowej przerwy w pracy. Na podstawie Kodeksu pracy każdemu pracownikowi pracującemu co najmniej 6 godzin na dobę przysługuje 15 minut przerwy, a osoba posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności, ma prawo do dodatkowych 15 minut przerwy w ciągu dnia. Warto o tym pamiętać.
3. Dodatkowy urlop wypoczynkowy
Osobie posiadającej orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Przysługuje on na takich samych zasadach, jak urlop wypoczynkowy. Jeśli osoba z niepełnosprawnością jest zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy, wymiar urlopu dodatkowego ustala się proporcjonalnie do czasu pracy.
Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku od dnia otrzymania orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (data wydania orzeczenia). Jeśli ktoś otrzymał orzeczenie 7 grudnia 2025 roku, to prawo do dodatkowego urlopu otrzyma dopiero po przepracowaniu roku, czyli 7 grudnia 2026 roku.
UWAGA! Uprawnienia tego nie posiadają osoby z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności.
Dodatkowy urlop wypoczynkowy dotyczy wszystkich osób ze znacznym i z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności zatrudnionych na etat, niezależnie od tego, czy są zatrudnione na otwartym czy chronionym rynku pracy.
Jeśli pracownik pracuje 7 godzin, należy pamiętać, że jeden dzień urlopu odpowiada 7 godzinom pracy.
PRZYKŁAD: Jeśli pracownik pracował w firmie A przez pół roku, a następnie przeniósł się do firmy B, to czas jego pracy sumuje się z obu firm i jeśli daje rok, to również przysługuje pracownikowi dodatkowy urlop. W tym celu należy przedstawić pracodawcy świadectwo pracy z poprzedniej firmy oraz orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym.
PAMIĘTAJ! Dodatkowy urlop podlega takim samym zasadom, co zwykły urlop pracowniczy, np. może być dzielony. Jeśli dodatkowy urlop nie jest wykorzystany w danym roku, przechodzi na rok następny. Możliwość wykorzystania dodatkowego urlopu ulega przedawnieniu po upływie trzech lat od momentu uzyskania.
Utrata bądź zmiana stopnia niepełnosprawności powoduje utratę prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego na następny rok. Można jednak nadal wykorzystać pulę urlopu dodatkowego, którą nabyło się gdy posiadało się orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
4. Zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
Osoby z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mają prawo do czasu wolnego od pracy (zwolnienia), z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:
- w wymiarze 21 dni roboczych, w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (przyp. red. nie mylić z sanatorium) nie częściej niż raz do roku.
Pracodawca udziela zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym na podstawie wniosku lekarza, sprawującego opiekę nad osobą niepełnosprawną, o skierowanie na turnus rehabilitacyjny. Łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego i zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekraczać 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.
Ważne! Osoby skierowane do sanatorium przez lekarza NFZ nie mogą więc, podobnie jak osoby korzystające z prewencji rentowej ZUS, z takiego zwolnienia korzystać
- na wykonanie badań specjalistycznych lub/i zabiegów usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.
Dla pracowników z niepełnosprawnością znaczną lub umiarkowaną zwolnienie od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych itp. przysługuje bez ograniczenia liczbą dni. Pracownik z niepełnosprawnością może je uzyskać jednak wyłącznie wtedy, gdy czynności te nie mogą zostać wykonane poza godzinami pracy.
UWAGA! Nie dotyczy osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.
***
Poradnik
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 2025-11-26
Zamieszczamy cały "Poradnik", gdyż może zainteresować wiele osób.
"Od 1 stycznia 2024 roku obowiązują zmienione przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych, które wprowadziła ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym.
Poniżej znajdziecie opis nowych zasad przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, odpowiedzi na najczęstsze pytania!
Komu przysługuje świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach?
Świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2024 r. mogą otrzymać osoby sprawujące opiekę nad dziećmi z niepełnosprawnością w wieku do 18. roku życia.
Aby uzyskać świadczenie, osoba wymagająca opieki musi posiadać:
- ważne orzeczenie o niepełnosprawności włącznie ze wskazaniami:
- konieczności stałej lub długotrwałej opieki, lub pomocy innej osoby,
- konieczności współudziału opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji,
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności powyżej 16 r.ż.
W nowych zasadach został rozszerzony krąg osób uprawnionych do skorzystania z powyższego świadczenia. Przysługuje ono:
- matce lub ojcu dziecka,
- y innym osobom zobowiązanym alimentacyjnie zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym,
- y małżonkom,
- y opiekunom faktycznym dziecka,
- y rodzinom zastępczym,
- y osobom prowadzącym rodzinny dom dziecka,
- y dyrektorom placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych.
Możliwość łączenia pracy z pobieraniem świadczenia
Jedną z najważniejszych zmian jest możliwość łączenia aktywności zawodowej, bez żadnych ograniczeń, z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. Wynika to z nowelizacji art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych.
Oznacza to, że:
- nie obowiązuje już wymóg rezygnacji z pracy w celu uzyskania świadczenia,
- rodzaj, wymiar czy wysokość zarobków nie wpływa na prawo do świadczenia,
- również rolnicy, małżonkowie rolników i domownicy rolników mogą otrzymywać świadczenie bez konieczności rezygnacji z pracy w gospodarstwie.
Dodatkowo, prawo do świadczenia przysługuje również osobom, które:
- mają ustalone prawo do emerytury, renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego
Od 1 stycznia 2025 roku, świadczenie pielęgnacyjne wynosi 3287 zł miesięcznie.
Jeśli opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnością (do 18 roku życia), świadczenie jest zwiększane:
- o 100% za drugie i każde kolejne dziecko,
- po złożeniu wniosku o podwyższenie.
Nie dotyczy to dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej oraz dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
Składanie wniosków
Wniosek o świadczenie pielęgnacyjne można składać:
- tradycyjnie na formularzach papierowych (w gminach i miastach to zadanie realizują najczęściej ośrodki pomocy społecznej lub centra usług społecznych, a także urzędy miast i gmin oraz inne jednostki organizacyjne danej gminy/miasta takie jak centra świadczeń socjalnych),
- drogą elektroniczną za pośrednictwem portalu Emp@tia.
Świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach i ochrona praw nabytych
Nowa ustawa gwarantuje ochronę praw nabytych. Oznacza to, że osoby, które przed 1 stycznia 2024 roku uzyskały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, mogą dalej pobierać je na dotychczasowych zasadach do końca okresu, na jakie świadczenie zostało przyznane.
Jeśli osoba z niepełnosprawnością zyska nowe orzeczenie (np. po wygaśnięciu poprzedniego), prawo do świadczenia można zachować, jeśli zostaną spełnione określone w przepisach warunki.
Specjalny zasiłek opiekuńczy - co się zmieniło
Z dniem 1 stycznia 2024 r. uchylono art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych, ale:
- osoby, które pobierają specjalny zasiłek opiekuńczy, nadal mogą go otrzymywać dzięki ochronie praw nabytych,
- możliwe jest również jego przedłużenie na kolejne okresy zasiłkowe, jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu 3 miesięcy od zakończenia poprzedniego okresu (czyli np. do 31 stycznia za okres kończący się 31 października).
Przykłady praktyczne
- Przykład 1: Wniosek złożony 20 grudnia 2023 r., spełnione warunki jeszcze w grudniu.
Odpowiedź: Świadczenie przyznane na starych zasadach, ponieważ prawo powstało przed 1 stycznia 2024 r.
- Przykład 2: Wniosek złożony w grudniu, ale rezygnacja z pracy dopiero 2 stycznia 2024 r.
Odpowiedź: Prawo nie powstało przed 1 stycznia, więc nowe zasady, brak świadczenia (opieka nad dorosłym).
- Przykład 3: Czy jeśli pobieram świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach, a chcę podjąć pracę, muszę przejść na nowe zasady?
Odpowiedź: Tak. Osoba, która pobiera świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach i chce podjąć pracę, musi złożyć wniosek o przejście na nowe zasady.
Świadczenie w przypadku śmierci osoby wymagającej opieki
Od 1 stycznia 2024 roku obowiązuje nowy przepis (art. 17 ust. 4a ustawy o świadczeniach rodzinnych) w przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, opiekun zachowuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do końca miesiąca następującego po miesiącu zgonu. Dotyczy to nowych, jak i tych przyznanych wcześniej.
Wszystkie informacje o świadczeniu pielęgnacyjnym można uzyskać w: urzędach gmin i miast,
- ośrodkach pomocy społecznej,
- centrach usług społecznych,
- centrach świadczeń socjalnych w miejscu zamieszkania.
***
E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 2025-11-03
Czytamy:
"Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami jest istotnym elementem aktywizacji zawodowej i integracji tej grupy społecznej. W Polsce, system wsparcia oferowany przez: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) oraz regulacje ustawowe, które zapewnia pracodawcom szereg zachęt finansowych i ulg. Minimalizują one dodatkowe koszty i ułatwiają tworzenie dostępnych stanowisk pracy.
Dofinansowanie do wynagrodzeń osób z niepełnosprawnością
Najważniejszym i najczęściej wykorzystywanym rodzajem wsparcia przez pracodawców jest dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością zatrudnionych na umowę o pracę.
Z dofinansowania mogą korzystać:
- pracodawcy zatrudniający mniej niż 25 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,
- pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny etat, osiągający wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością na poziomie co najmniej 6 proc.,
- a także pracodawcy prowadzący zakład pracy chronionej.
Wysokość dofinansowania zależy od stopnia niepełnosprawności zatrudnionego pracownika:
- 2 760 zł - w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
- 1 550 zł - w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
- 575 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.
W przypadku kiedy pracodawca zdecyduje się zatrudnić osobę, u której orzeczono: chorobę psychiczną (02-P), upośledzenie umysłowe (01-U), całościowe zaburzenia rozwojowe (12-C) lub epilepsję (06-E) oraz niewidomych w stopniu znacznym i umiarkowanym (04-O) otrzymuje zwiększone dofinansowanie o:
- 1 380 zł w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 4 140 zł),
- 1 035 zł w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 2 585 zł),
- 690 zł w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 1 265 zł).
Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90 proc. faktycznie i terminowo poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej 75 proc. tych kosztów. Przez koszty płacy rozumie się wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Ważne jest to, aby pracodawca nie posiadał żadnych zobowiązań wobec Funduszu przekraczających kwotę 100 zł. Wówczas otrzyma decyzję o wstrzymaniu miesięcznego dofinansowania do czasu uregulowania zaległości.
Więcej informacji na stronie Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Zwolnienie z wpłat na PFRON
Każdy pracodawca, który zatrudnia co najmniej 25 pracowników (pełne etaty), ma obowiązek dokonywać miesięcznych wpłat na PFRON, jeśli zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami wynosi poniżej 6 proc. Wpłatę można obliczyć poprzez 40,65 proc. przeciętnego wynagrodzenia razy liczba brakujących pracowników, potrzebnych do osiągnięcia wskaźnika 6 proc.
Do liczby pracowników nie wlicza się osób niepełnosprawnych będących na:
- na urlopach bezpłatnych, rodzicielskich, wychowawczych,
- odbywających służbę wojskową lub zastępczą,
- w przygotowaniu zawodowym,
- przebywających na świadczeniu rehabilitacyjnym,
- uczestników OHP.
Pracodawca może obniżyć wymagany wskaźnik, gdy zatrudni osoby z poważnymi schorzeniami, np. Parkinson, SM, porażenia, ślepota, głuchota, epilepsja, choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, AIDS, miastenia, powikłania cukrzycy.
Z obowiązku płacenia na PFRON zwolnieni są:
- placówki dyplomatyczne, konsulaty, misje zagraniczne
- pracodawcy z co najmniej 6 proc. zatrudnieniem osób z niepełnosprawnością
- uczelnie, szkoły, żłobki - przy wskaźniku min. 2 proc.
- jednostki budżetowe, instytucje kultury, DPS-y, hospicja, ZOL-e, placówki rehabilitacyjne - jeśli działają non profit.
Osoba zatrudniająca może obniżyć wpłatę na PFRON, kupując produkty lub usługi (nie handel) od firmy zatrudniającej min. 25 osób, z czego 30 proc. stanowią osoby z poważną niepełnosprawnością (znaczny lub umiarkowany stopień). Warunkami obniżenia wpłaty są: posiadanie faktury, zapłata w terminie oraz udokumentowanie przez nabywcę informacji o kwocie obniżenia od sprzedawcy.
Obniżenie: maks. 50 proc. miesięcznej wpłaty, a niewykorzystaną część można odliczyć przez 6 miesięcy.
Zwrot kosztów utworzenia stanowiska pracy
Ten rodzaj pomocy polega na refundacji kosztów zakupu lub wytworzenia wyposażenia stanowiska pracy dla osoby z niepełnosprawnością. Wsparcie dotyczy zakupu narzędzi i elementów stanowiska (np. biurka, krzesła, lampki). Maksymalna wysokość pomocy z PFRON wynosi 15-krotność przeciętnego wynagrodzenia.
Warunki:
- O refundację może ubiegać się pracodawca, który zobowiąże się zatrudnić osobę z niepełnosprawnością na co najmniej 36 miesięcy (na podstawie umowy o pracę).
- W przypadku niedotrzymania tego warunku, wsparcie należy zwrócić.
- Refundacja wymaga pozytywnej opinii PIP, wydanej na wniosek starosty.
Wniosek składa się do starosty (zwykle za pośrednictwem powiatowego urzędu pracy) właściwego dla miejsca rejestracji osoby z niepełnosprawnością. Po pozytywnej ocenie formalnej i merytorycznej następuje podpisanie umowy między pracodawcą a starostą. Refundacja obejmuje tylko wydatki poniesione po podpisaniu umowy.
Więcej informacji na stronie PFRON.
4. Zwrot kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy
Pracodawca, który zatrudnia osobę z niepełnosprawnością, może otrzymać dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Pomoc ta obejmuje:
- zwrot miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających osobie niepełnosprawnej w wykonywaniu obowiązków zawodowych,
- zwrot kosztów ich szkolenia. Szkolenie może dotyczyć m.in. umiejętności komunikowania się z osobą niepełnosprawną lub wykonywania czynności, które dla niej są trudne lub niemożliwe do samodzielnego wykonania.
Wysokość zwrotu kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego ustalana jest na podstawie najniższego wynagrodzenia. Oblicza się ją jako iloczyn tej kwoty i stosunku liczby godzin poświęconych wyłącznie na pomoc osobie z niepełnosprawnością do całkowitej liczby godzin jej pracy w danym miesiącu. Liczba godzin przeznaczonych na pomoc nie może przekroczyć 20 proc. miesięcznego czasu pracy pracownika niepełnosprawnego. Zwrot kosztów szkolenia pracowników pomagających obejmuje 100 proc. kosztów, jednak nie więcej niż równowartość najniższego wynagrodzenia.
Przepisy nie zabraniają, aby osobą pomagającą była również osoba z niepełnosprawnością, o ile jej stan zdrowia pozwala na wykonywanie obowiązków związanych z udzielaniem pomocy. Refundacja może dotyczyć także sytuacji, gdy obaj pracownicy - niepełnosprawny i pomagający - są już zatrudnieni w firmie, a potrzeba wsparcia wynika z pogorszenia się stanu zdrowia osoby z niepełnosprawnością.
Warto pamiętać, że zwrot nie obejmuje kosztów poniesionych przed podpisaniem umowy o dofinansowanie. Pomoc ta stanowi formę pomocy publicznej udzielanej w ramach tzw. wyłączeń blokowych, zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 651/2014. Pracodawca, który otrzymał wsparcie, ma obowiązek przechowywać dokumentację potwierdzającą zgodność przyznanej pomocy z przepisami przez okres 10 lat.
Więcej informacji na stronie Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby z niepełnosprawnością
PFRON umożliwia pracodawcom uzyskanie zwrotu kosztów związanych z wyposażeniem stanowiska pracy dla zatrudnionej osoby niepełnosprawnej. Z pomocy tej mogą korzystać pracodawcy, którzy prowadzą działalność:
- przez co najmniej dwanaście miesięcy, niezależnie od jej rodzaju,
- oraz którzy zobowiążą się zatrudnić osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotną lub poszukującą pracy i niepozostającą w zatrudnieniu, na okres co najmniej trzydziestu sześciu miesięcy.
Pracodawcą może być zarówno przedsiębiorca, jak i jednostka organizacyjna, nawet jeśli nie posiada osobowości prawnej, fundacja, stowarzyszenie, inna organizacja społeczna, a także rolnik, pod warunkiem, że zatrudnia pracowników.
Maksymalna wysokość wsparcia finansowego na wyposażenie jednego stanowiska pracy wynosi piętnastokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny. Dokładna kwota zwrotu oraz szczegółowe warunki jego udzielenia określane są w umowie cywilnoprawnej zawieranej pomiędzy pracodawcą a starostą.
Aby ubiegać się o zwrot kosztów, pracodawca powinien złożyć wniosek Wn-W w starostwie powiatowym właściwym ze względu na miejsce rejestracji osoby niepełnosprawnej.
Uzyskanie pomocy nie zależy od miejsca prowadzenia działalności pracodawcy. Starosta, rozpatrując wniosek, bierze pod uwagę:
- lokalne potrzeby rynku pracy,
- liczbę zarejestrowanych osób z niepełnosprawnością posiadających odpowiednie kwalifikacje,
- koszty wyposażenia stanowiska,
- wkład własny pracodawcy
- oraz wysokość środków Funduszu przeznaczonych na ten cel w danym roku.
Przed podpisaniem umowy przeprowadzane są negocjacje między starostą a pracodawcą, w trakcie których ustala się m.in. wysokość zwrotu, formy zabezpieczenia wypłaconej kwoty oraz termin rozliczenia otrzymanej pomocy.
Warunkiem dokonania zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy, wydanej na wniosek starosty, potwierdzającej przystosowanie stanowiska pracy do potrzeb osoby z niepełnosprawnością lub, gdy przystosowanie nie było konieczne, spełnienie wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W przypadku gdy zatrudnienie osoby z niepełnosprawnością trwa krócej niż trzydzieści sześć miesięcy, pracodawca zobowiązany jest zwrócić otrzymane środki proporcjonalnie do brakujących miesięcy, przy czym kwota zwrotu nie może być mniejsza niż jedna szósta całości refundacji.
Pracodawca nie musi zwracać środków, jeśli w ciągu trzech miesięcy od zakończenia zatrudnienia zatrudni inną osobę z niepełnosprawnością zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy.
Zwrot kosztów obejmuje udokumentowane wydatki poniesione na zakup lub wytworzenie wyposażenia stanowiska pracy wraz z podatkiem VAT i akcyzowym, które nie podlegają odliczeniu. Refundacja nie obejmuje natomiast wydatków poniesionych przed podpisaniem umowy ze starostą. Należy pamiętać, że pomoc ta przyznawana jest w ramach zasad pomocy de minimis, co oznacza, że suma takich środków nie może przekroczyć określonego limitu finansowego dla danego przedsiębiorcy w ciągu trzech lat.
Więcej informacji na stronie Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy dla osoby z niepełnosprawnością
Pracodawca, który zatrudni osobę z niepełnosprawnością na okres co najmniej trzydziestu sześciu miesięcy, może ubiegać się o zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Środki te mogą być przeznaczone na różnego rodzaju działania mające na celu ułatwienie osobie z niepełnosprawnością wykonywania pracy i funkcjonowania w zakładzie pracy. W ramach zwrotu kosztów możliwe jest:
- finansowanie adaptacji pomieszczeń zakładu pracy,
- przystosowania lub zakupu urządzeń ułatwiających pracę,
- zakupu oraz autoryzacji oprogramowania przeznaczonego dla pracowników niepełnosprawnych,
- a także urządzeń technologii wspomagających.
Fundusz może również pokryć koszty rozpoznania potrzeb pracownika przez służby medycyny pracy, w celu właściwego dostosowania stanowiska pracy.
O wsparcie mogą ubiegać się pracodawcy zatrudniający osoby z niepełnosprawnością zarejestrowane jako:
- bezrobotne lub poszukujące pracy,
- a także osoby już zatrudnione u danego pracodawcy, o ile niepełnosprawność nie powstała z winy pracodawcy lub pracownika.
Maksymalna wysokość zwrotu wynosi dwudziestokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każde przystosowane stanowisko.
Wniosek składa się na formularzu Wn-KZ do właściwego starosty, w zależności od miejsca rejestracji lub zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością. Zwrot obejmuje wyłącznie dodatkowe koszty związane z zatrudnieniem osoby z niepełnosprawnością, które pracodawca poniósłby wyłącznie w tym celu. Wypłata następuje po podpisaniu umowy i uzyskaniu pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy.
Jeżeli zatrudnienie trwa krócej niż 36 miesięcy, środki trzeba proporcjonalnie zwrócić, chyba że w ciągu trzech miesięcy zatrudniona zostanie inna osoba z niepełnosprawnością. Dla pracodawców prowadzących działalność gospodarczą zwrot stanowi pomoc publiczną zgodną z przepisami UE, którą można łączyć z innymi formami wsparcia, pod warunkiem, że łączna wartość nie przekroczy 100 proc. kosztów kwalifikujących się.
Więcej informacji na stronie Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Zwrot kosztów szkolenia pracownika z niepełnosprawnością
Pracodawca, który zatrudnia osoby niepełnosprawne, może ubiegać się o refundację kosztów ich szkoleń ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Refundacja obejmuje do 70 proc. poniesionych kosztów w przypadku małych i średnich przedsiębiorców oraz do 60 proc. w przypadku dużych firm, jednak nie więcej niż dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia na jedną osobę. Środki mogą pokrywać koszty:
- usług szkoleniowych,
- tłumaczy języka migowego,
- opiekunów osób z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności,
- podróży,
- zakwaterowania,
- wyżywienia,
- doradztwa,
- obsługi administracyjnej,
- wynajmu pomieszczeń,
- amortyzacji sprzętu
- oraz materiałów szkoleniowych.
Refundacja obejmuje również wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego za czas uczestnictwa w szkoleniu.
Wniosek o przyznanie refundacji składa się przed rozpoczęciem szkolenia do właściwego starosty, wskazując m.in.:
- dane pracodawcy,
- wysokość wnioskowanej kwoty,
- opis projektu szkoleniowego,
- miejsce i termin realizacji
- oraz liczbę uczestników.
Starosta sprawdza wniosek pod względem formalnym i rachunkowym, wzywając pracodawcę do uzupełnienia braków w terminie 14 dni. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku odbywają się negocjacje warunków umowy, które również muszą zakończyć się w ciągu 14 dni. Umowa zawierana jest na piśmie, a przekazanie środków następuje po przedstawieniu dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów objętych refundacją. Starosta informuje pracodawcę o numerze referencyjnym programu pomocowego, a przedsiębiorca dokonuje rozliczenia zgodnie z danymi zawartymi we wniosku i umowie.
Refundacja stanowi pomoc publiczną zgodną z przepisami UE i musi być dokumentowana przez przedsiębiorcę przez okres 10 lat od dnia jej przyznania, aby umożliwić kontrolę zgodności z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej.
Więcej informacji na stronie Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
***
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 27 listopada 2025 r.
Czytamy:
"Wojewoda nie może stwierdzić utraty przez pracodawcę statusu zakładu pracy chronionej z powodu nieterminowego wysłania półrocznej informacji, bo przepisy nie przewidują takiej przesłanki jego pozbawienia - donosi Dziennik Gazeta Prawna".
I dalej:
"Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy (wyrok z 17 września 2025 r., sygn. akt II SA/Bd 40/24) przyznał rację pracodawcy i uchylił zaskarżoną decyzję. Sąd podkreślił, że przesłanką podjęcia decyzji o utracie statusu ZPChr jest niespełnianie warunków przewidzianych w art. 28 oraz art. 33 ust. 1 i 3 ustawy.
Tymczasem wojewoda w swojej decyzji nie wskazał, który z nich został naruszony. Dlatego w sytuacji, gdy organ tego nie ustalił, to pozbawienie pracodawcy statusu ZPChr tylko z uwagi na brak informacji półrocznej, a właściwie złożenie jej po terminie określonym w rozporządzeniu, należy uznać za wadliwe".
Cała informacja w Dzienniku Gazecie Prawnej z 27 listopada 2025 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR
