Książka dla każdego
Od wielu lat z uwagą obserwuję pozycje książkowe ukazujące się na rynku wydawniczym, a dotyczące rehabilitacji niewidomych i słabowidzących, czyli przywracania im możliwości działania i samodzielności w życiu codziennym. Dotychczas takich publikacji ukazało się sporo, zwłaszcza w latach 70. i 80. minionego wieku. Są one jednak rozproszone po różnych wydawnictwach i są pisane zbyt naukowym językiem, a przez to mało dostępne dla czytelnika.
W ostatnim czasie nastąpił pod tym względem radykalny zwrot na korzyść ludzi potrzebujących fachowej pomocy w tej dziedzinie. Powstała praca pod tytułem: "Cele rehabilitacji niewidomych i słabowidzących". Autorem jest dr Stanisław Kotowski- niewidomy naukowiec i praktyk zarazem.
Problematyką rehabilitacji inwalidów narządu wzroku zajmuje się od ponad czterdziestu lat. Przywracanie niewidomym możliwości normalnego życia było tematem jego rozprawy doktorskiej pt. "Funkcjonowanie systemu rehabilitacji inwalidów wzroku w Polsce w świetle realizacji zadań polityki społecznej" obronionej w 1979 r.
W następnych latach spod jego pióra wyszły dziesiątki mniejszych publikacji poświęconych tej tematyce oraz dwie książki: "Pomyślmy i porozmawiajmy o naszych sprawach" opublikowana w 1994 r. oraz "Przewodnik po problematyce osób niewidomych i słabowidzących" wydany w 2008 r.
Najnowsza książka tego autora: "Cele rehabilitacj niewidomych i słabowidzących" ma charakter szczególny. Obejmuje całokształt zagadnień związanych z problematyką niewidomych, przy czym na jej kartach znajdują się wnioski wypracowane w badaniach naukowych z doświadczeniami wynikającymi z codziennej praktyki. Połączenie to daje nadzwyczaj dobre rezultaty.
Przedstawione wskazówki dotyczą całej społeczności niepełnosprawnych wzrokowo, a więc dzieci od niemowlęctwa aż do osiągnięcia pełnoletności, ludzi w sile wieku oraz seniorów, aby i oni mogli czerpać z życia zadowolenie. Dla wszystkich tych grup znajdują się zalecenia, jak postępować w różnych sytuacjach, aby nie tylko radzić sobie w rozmaitych okolicznościach, ale również służyć innym.
W pracy dr. Stanisława Kotowskiego znajduje się sporo nowości merytorycznych dotyczących zarówno treści dzieła, jak i jego formy. Należą do nich wypowiedzi ludzi poddanych procesowi rehabilitacji - uczniów szkół średnich, studentów wyższych uczelni, rodziców niewidomych dzieci oraz ludzi w podeszłym wieku. Wszyscy oni opowiadają, jak bardzo zmieniło się ich życie dzięki pomocy rehabilitacyjnej. Teraz mogą się uczyć, pracować zawodowo i społecznie, korzystać z dóbr kultury. Ich wypowiedzi wzmacniają autentyzm przedstawianych tez, ożywiają treść książki, nasycają ją świeżością i prostotą.
Nie mniej ważną nowością jest fakt, że autor wszystkie wnioski i rady przeplata doświadczeniami z własnego życia nasyconego wyjątkową aktywnością i twórczą pracą. Taki sposób pisania powoduje, że jego argumenty i zalecenia stają się bardziej przekonujące, zostają w pamięci. Przy okazji poznajemy życie autora, trudności, jakie musiał pokonać, aby po utracie wzroku mógł osiągnąć cele, które sobie wyznaczył.
Na szczególne podkreślenie zasługuje język rozprawy - prosty, zrozumiały dla każdego czytelnika, barwny, a jednocześnie daleki od męczącej naukowości. Jest to bardzo ważna zaleta dzieła. Taki typ narracji ułatwia przyswojenie sobie podawanych zaleceń każdemu, ponieważ książka staje się nie tylko pouczająca, ale i atrakcyjna, budząca ciekawość.
Dotychczas byłem przekonany, że w problematyce niewidomych i słabowidzących nie ma dla mnie tajemnic, teraz musiałem zdanie nieco zmienić, gdyż po przeczytaniu dzieła dr. Stanisława Kotowskiego moja wiedza, jak można i trzeba pomagać inwalidom niepełnosprawnym wzrokowo znacznie się poszerzyła.
Nasunąć może się pytanie, do kogo praca pt. "Cele rehabilitacji niewidomych i słabowidzących" jest adresowana. Odpowiedź jest nadzwyczaj prosta. Będą z niej korzystać rodzice niewidomych i niedowidzących dzieci, nauczyciele w szkołach ogólnodostępnych, kształcących takie właśnie dzieci, pracownicy i działacze stowarzyszeń, które w programie działalności mają pomoc i opiekę nad niewidomymi oraz członkowie rodzin osób tracących wzrok. Dla nich książka będzie nieocenionym źródłem wiedzy, co i jak czynić, aby życie ich najbliższych stało się bogatsze, pełne, twórcze, dające radość- a że tak może być, świadczą przytoczone przykłady osiągnięć niewidomych twórców. Są tu sylwetki niewidomych literatów, muzyków, naukowców z różnych dziedzin.
Zastanawiałem się, co jest największym atutem omawianego dzieła - myślę, że kompleksowość. Jak już wspomniałem na początku, rozprawa obejmuje wszystkie zagadnienia związane z rehabilitacją niewidomych i słabowidzących. Jest niejako ukoronowaniem praktycznych i naukowych zdobyczy w tej dziedzinie. Jestem przekonany, że gdy stanie się dostępna dla wszystkich zainteresowanych, odegra wielką i niezwykle pożyteczną rolę w przygotowaniu do normalnego życia tysięcy inwalidów, którzy nie tylko odzyskają pełnię życia, ale staną się jednostkami czynnymi podobnie jak osoby pełnosprawne.
Mgr Józef Szczurek
redaktor naczelny miesięcznika "Pochodnia" - organu prasowego Polskiego Związku Niewidomych w latach 80. i 90., autor siedmiu książek o problematyce niewidomych i słabowidzących
Fundacja KLUCZ, 02-493 Warszawa, ul. Krańcowa 23/27
tel/fax: (022) 873-15-29 | e-mail:
Pełne dane kontaktowe